پرورش گوسفند ، پرواربندی گوسفند ، نگهداری گوسفند ، تا چندی پیش همگی عنوان یک شغل پر زحمت بودند که نیازی به علم و تخصص نداشت و تا همین اواخر این شغل فقط به ایلات و عشایر و روستانشینان اختصاص داشت. گذشت زمان و تحولات متأثر از جامعه صنعتی همه شئونات زندگی ما انسانها را دگرگون و متحول ساخته است به نحوی که در جامعه نوین امروز با استفاده از علم و تخصص، جایگاه بسیاری از شغل ها عوض شده است. این روزها دیگر پرورش گوسفند نیاز به چوپان ندارد، نیاز به صحرانوردی ندارد، نیاز به ییلاق و قشلاق ندارد، نیاز به روستایی بودن ندارد، نیاز به …. ندارد.
توصیه هایی در پرواربندی گوسفند که می توانند جایگاه نگهداری گوسفند به عنوان یک شغل باثبات، سودآور و آینده دار را استحکام بخشند.
طی سال های اخیر پرورش و پرواربندی گوسفند و بز علاوه بر روستائیان، تبدیل به شغل دوم مردم شهرنشین و شاغل در شهرها شده بود اما این روزها شغل پرورش گوسفند در حال تبدیل شدن به شغل اصلی برخی از شهرنشین ها شده است و علت آن هم پتانسیل بسیار قابل ملاحظه علم و صنعت در افزایش بهره وری صنعتی است: با کوچک کردن اندازه ها و مقیاس های محل پرورش دام، با استفاده از ابزارهای نوین برای تشخیص آبستنی و چندقلوزایی گوسفند و بز، با استفاده از علم تغذیه صنعتی و در دسترس قرار گرفتن خوراک دام آماده ( خوراک گوسفند به شکل کنسانتره ) که بسیار کارآمدتر از تغذیه سنتی دام با علوفه و جو است، با استفاده از علم ژنتیک (افزایش چندقلوزایی و اصلاح نژادی)، با کاهش هزینه های مرتبط با تولید، با در دسترس بودن متخصصان و مشاوران تحصیل کرده و با تجربه و ………..
اطلاعات جمع آوری شده ای که در ادامه این مطلب ارائه شده است کاربردی بوده و به منظور برنامه ریزی مدون برای نگهداری گوسفند در یک واحد پرورش دام سبک قابل استفاده می باشند:
1- استفاده از دام های جوان جهت پرواربندی گوسفند مقرون به صرفه تر از دام های پیر است.
2- قبل از شروع پرواربندی گوسفند ، مواد خوراکی لازم را تهیه نمائید، داشتن منابع مالی کافی و نیز خرید در زمان مناسب باعث صرفه جویی در هزینه های تغذیه ای می گردد.
3- حتی الامکان سعی گردد از دام های مسن و میش های پیر جهت پرورش گوسفندان پرواری و بز استفاده نگردد چون دام های پیر افزایش وزن کمتر و به جای گوشت لایه چربی ذخیره می کنند.
4- حدود ۱۰ درصد از دام های پروار خود را ماهیانه توزین کنید تا از روند افزایش وزن دام ها در طول برنامه پرواربندی مطلع شوید و در صورت لزوم اقدامات اصلاحی تغذیه ای و مدیریتی را انجام دهید.
5- اگر پرواربندی بره ها در فصول گرم (بهار، تابستان) انجام می گیرد، پشم چینی قبل از شروع آن و حمام دهی در طول دوره پرواربندی توصیه می شود.
6- در مناطقی که خطر طغیان کنه وجود دارد باید از حمام ضد کنه استفاده شود.
7- کنسانتره گوسفند پرواری در طول دوره و متناسب با نزدیک شدن به پایان دوره پرواربندی و نگهداری گوسفند افزایش یابد و به همان نسبت غذاهای علوفه ای بتدریج کاهش یابد.
8- در پرواربندی گوسفند ، سن، وزن و نژاد دام از اهمیت خاصی برخوردار است.
9- هرگونه آسیب دیدگی و کوفتگی در جریان عملیات حمل و نقل و باسکول کردن اثر خود را روی کیفیت گوشت می گذارد.
10- انجام واکسیناسیون به موقع و رعایت بهداشت از ضروریاتی است که باید در دامداری اجرا گردد.
11- استفاده از اصول علمی و تجربه دیگران را در واحد خود رعایت کنید.
12- مدیریت عالی تغذیه گوسفند پرواری به آخور خوانی (تنظیم دقیق خوراک دام ریخته شده با مقدار خوراک دام مصرفی گوسفندان) بستگی دارد.
13- تغییرات جیره های خوراک دام می بایستی بتدریج انجام گیرد.
14- وقوع اسهال و اختلالات گوارشی مشابه، تاثیر سوئی روی استفاده از مواد مغذی و افزایش وزن دارد. با اتخاذ برنامه های مدیریتی موثر از وقوع آنها جلوگیری کنید.
15- جلوگیری از فعالیت طبیعی دام ها و مهار آنها در یک جا علاوه بر ایجاد استرس، مشکلات مفاصل و اندامهای حرکتی را به همراه خواهد داشت.
16- برای تامین ویتامین D مورد نیاز گوسفندان از نگهداری دائمی آنها در محیط های سربسته و سایه دار جلوگیری کنید.
17- دام های شرور و آسیب رسان را از بقیه دام ها جدا کنید.
18- برای دام های کم سن و جوان استفاده از محرکهای رشد و افزودنیهای مجاز در حد معمول توصیه می شود.
19- افزایش ذخایر چربی بدن دام ها از جنبه های مختلف به ضرر پرواربند می باشد، لذا با تنظیم جیره غذایی متوازن و مناسب و رعایت طول دوره پروار این مشکل را کاهش دهید.
20- دام های خود را به افراد مطمئن و با ضمانت کافی بفروشید و به هر کسی اعتماد نکنید.
