جو و نقش آن در تأمین انرژی رشد و نگهداری گوسفند کاملاً شناخته شده است و از مهم­ترین منابع تامین انرژی در تغذیه دام­ ها به شمار می­ رود. با این حال مصرف بیش از اندازه غلات می­ تواند موجب بروز اسیدوز در دام­ ها شود. با مدیریت صحیح تغذیه می­ توان از بروز اسیدوز در دام­ ها جلوگیری کرد.

غلات باید به صورت تدریجی (50 گرم در روز) به خوراک گوسفندان اضافه شود و به تدریج این میزان افزایش پیدا کند. گوسفندان علاوه بر غلات باید از مقادیر کافی علوفه نیز در طول روز استفاده کنند.

نکات کلیدی در رابطه با تغذیه غلات در گوسفندان

• غلاتی مانند گندم، جو و یولاف (جو دو سر) که اغلب در تغذیه دام ها مورد استفاده قرار می­ گیرند، برای هضم بهتر نیازی به فرآوری خاصی ندارند.
• باید فضای کافی و مناسب برای تغذیه گوسفندان فراهم باشد. در صورت امکان، بهتر است ابتدا خوراک به ویژه کنسانتره در آخور توزیع و سپس گوسفندان وارد جایگاه شده و از خوراک تغذیه کنند.
• پیش از مصرف کنسانتره بهتر است دام ها با مقداری علوفه تغذیه شده تا از مصرف بیش از حد غلات و پرخوری جلوگیری شود.
• جو و گندم جزو اصلی ترین غلات مورد استفاده در تغذیه گوسفندان به شمار می­ روند. با این حال برای کاهش بروز مشکلات گوارشی باید مرحله عادت دهی و افزایش تدریجی در داخل خوراک گوسفندان به خوبی رعایت شود. این عادت دهی اغلب با افزایش 50 گرم در روز و در طی 7 تا 10 روز انجام می­ شود. تغییر ناگهانی جیره می­ تواند موجب بروز مشکلات گوارشی و در برخی مواقع مرگ دام ها شود.
• تغذیه 0.5 کیلوگرم جو به ازای هر راس گوسفند در روز می­ تواند نیاز نگهداری دام را تامین کند.
• زمانی که میزان مصرف کنسانتره در بره ها در یک هفته به بالای 2.5 کیلوگرم برسد می توان بره ها را از شیرگرفت.

در تغذیه دام ها باید به این نکته توجه شود که مصرف علوفه در دام به علت تحریک ترشح بزاق و نشخوار ضروری است. بزاق حاوی مقادیر بالای بی­کربنات سدیم بوده و موجب خنثی سازی PH دستگاه گوارش و بهبود عملکرد دستگاه گوارش می­ شود.

کیفیت و اندازه علوفه مصرفی نیز در میزان تحریک ترشح بزاق و عملکرد مناسب دستگاه گوارش موثر هستند. بخش علوفه خوراک گوسفندان اغلب شامل کاه، یونجه و ذرت سیلوشده است. در طول پرورش گوسفندان دسترسی آزاد به آب تمیز و تازه بسیار مهم است. در صورت مصرف مقادیر بالای کنسانتره در جیره گوسفندان بهتر است به ازای هر 100 کیلوگرم خوراک 1.5 کیلوگرم جوش شیرین به خوراک آنها اضافه شود.

جوش شیرین می­ تواند با خاصیت قلیایی خود موجب خنثی سازی PH دستگاه گوارش در دام­ ها شود. افزودن مواد خوراکی مانند موننسین نیز در دام ها می­ تواند به کاهش اسیدوز در دام­ها کمک کند. استفاده از علوفه خوشخوراک مانند یونجه و شبدر می­ تواند تمایل دام به مصرف علوفه را افزایش دهد.

اسیدوز در گوسفندان در اغلب  موارد در اثر مصرف بالای کنسانتره ایجاد می­ شود. گوسفندان مبتلا بی حال بوده و در ناحیه شکم درد احساس می­ کنند. در برخی از موارد اسیدوز حاد می­ تواند سلامت دام ها و حیات آن­ها را به خطر بیاندازد. برای جلوگیری از بروز این بیماری علاوه بر کنترل میزان مصرف کنسانتره می­ توان با مصرف جوش­ شیرین و ترکیبات قلیایی دیگر که حاوی کربنات منیزیم یا اکسید منیزیم باشد، میزان بروز این بیماری را کاهش داد.

در جدول زیر می­ توان مقایسه ارزش غذایی جو و سایر غلات متداول در جیره گوسفندان را مشاهده کرد.

مقایسه ارزش های غذایی جو و سایر غلات متداول در جیره گوسفندان

مقایسه مقادیر مواد معدنی و ویتامین در جو و سایر غلات

در جدول زیر غلظت مواد معدنی و ویتامین ها در غلات مورد استفاده در تغذیه گوسفندان بر اساس NRC 1985 ذکر شده است. غلات معمولاً دارای غلظت کلسیم پایین و سطح فسفر نسبتاً بالایی بوده و همین امر موجب ضرورت استفاده از مکمل کلسیم در جیره دام هایی که اغلب از غلات استفاده می­ کنند، می شود. افزودن کلریدآمونیم به میزان 0.5 درصد در خوراک دام­ ها در کاهش احتمال بروز سنگ مجاری ادراری که اغلب در اثر عدم تعادل کلسیم و فسفر ایجاد می­ شود، موثر است. غلظت کلسیم موجود در جو تقریباً مشابه مقدار آن در ذرت و سورگوم و کمتر از گندم و یولاف است. پتاسیم در جو نیز از سایر غلات بیشتر است. در مقایسه سطح ویتامین نیز می­ توان بیان کرد میزان ویتامین A و E در جو از سایر غلات مورد استفاده در تغذیه دام ها بالاتر است.