مقادیر زیادی از عفونت های داخل پستانی در دوره خشکی اتفاق می افتد، اگرچه مانند ورم پستان بالینی قابل مشاهده نیستند. ولی پس از زایمان، ورم پستان بالینی به اوج می رسد و قابل مشاهده می شود. زمانی که موازنه انرژی منفی می شود و سیستم ایمنی گاو دچار نقص می شود، ورم پستان در طی دوره انتقال می تواند مشکل ساز شود.

این شرایط اراده ما را برای به حداقل رساندن عفونت های داخل پستانی دو برابر می کند. به منظور رسیدن به چنین نتیجه ای علاوه بر پیشگیری از عفونت های جدید، عفونت های موجود نیز باید از بین بروند.

مراحل دوره خشک

برخلاف چالش هایی که در طی دوره خشک برای سلامت پستان وجود دارد، دوره خشک فرصت احیاء شدن، تکثیر شدن و متمایز شدن را برای سلول های اپی تلیال پستانی (MEC) فراهم می کند. این جوان سازی این امکان را فراهم می کند که سلول های امنیتی که از قبل آسیب دیده اند بازسازی شوند و سلول های جدید ساخته شود به طوری که یک گاو با پتانسیل تولید شیر کامل را می توان از طریق غدد پستانی تشخیص داد. تولید پرولاکتین در طی دوره خشکی که دیگر توسط غدد پستانی شیر تولید نمی شوند، کاهش می یابد و باعث می شود سلول های اپی تلیال برنامه ریزی شده پستانی بمیرند.

غدد پستانی از نظر فیزیولوژی سه مرحله دارند:

• بازگشت فعال
• بازگشت حالت ثابت
• مرحله ساخت آغوز

مرحله اول، یک مرحله پرخطر می باشد زیرا کانال سرپستانک ممکن است به علت فشار درون پستانی در اثر نبود فرآیند تولید شیر باز بماند و مدخلی برای عفونت های جدید ایجاد کند.

در مرحله دوم، کراتین ها دهانه سرپستانک را مسدود می کنند و از ورود عفونت های جدید جلوگیری می کنند. به هر حال محققین کانادایی با ارزیابی به این نتیجه رسیدند که شکل گیری لایه کراتینه در 5 تا 23 درصد از سرپستانک ها برای مدت طولانی به تأخیر می افتد.

در طی مرحله سوم، ترشحات پستانی، عوامل حفاظتی از قبیل لاکتوفرین و گلبول های سفید فعال را ضعیف می کنند. در صورتیکه کراتینه سرپستانک وجود داشته باشد شکسته می شود و باعث می شود که این مرحله نیز پرخطر شود و در نتیجه به هجوم آوردن باکتری های بیشتر و آلوده تر شدن آنها منجر می شود.

دفاع های چندگانه در مقابل ورم پستان گاو

سیستم دفاعی غدد پستانی از چندین مانع فیزیولوژیک تشکیل شده که عبارتند از:

• عضله تنگ کننده سرپستانک (اسفنکتر) و کراتین
• عوامل محلول در ترشحات غدد پستانی از جمله لاکتوفرین، پادتن یار و دیفنسین ها
• دفاع های سلولی در غشاء مخاطی از جمله سلول های موجود در بافت و لوکوسیت های به کار گرفته شده

سیستم دفاعی التهابی بعد از اینکه در اثر عوامل بیماری زا تحریک شدند لوکوسیت های خونی را به غدد پستانی عفونی شده می فرستد و در اکثر موارد ارگانیسم های عفونی را از بین می برد. با این وجود، تغییرات صورت گرفته در عملکرد سیستم ایمنی بر میزان درمان داخل پستانی تأثیرگذار است.

سیستم ایمنی گاوها بعد از زایمان دچار نقص می شود و به التهاب کنترل نشده و شیوع عفونت شدیدتر بیماری منجر می شود. بالاتر رفتن نیازهای تغذیه ای در دوره شیردهی علاوه بر تغییرات چشمگیر در ترکیبات هورمونی، باعث می شود واکنش های سیستم ایمنی تضعیف شوند.

سیستم ایمنی مادران در دوره آبستنی با دو چالش مواجه می شوند:

• رشد جنین
• واکنش دو برابری عوامل بیماری زای مهاجم

نتایج نشان داده اند که التهاب زیاد و واکنش های ایمنی سلولی که برای مبارزه با ورم پستان گاو صورت می گیرند، برای سلامت جنین مضر هستند. بنابراین، سیستم ایمنی مادر باید به دقت ساماندهی شود. اگرچه که به نظر می رسد واکنش های بسیار تأثیرگذار التهابی بر موفقیت آبستنی تأثیر منفی دارد ولی تصور ابتدایی که سیستم ایمنی مادر سرکوب می شود و به سمت واکنش سلولی جهت حفظ جنین گرایش پیدا می کند، ناشی از بسیار ساده انگاشتن سیستم ایمنی مادر می باشد. تنظیم سیستم ایمنی مادر در پستان ها در دوران آبستنی واکنش های متفاوتی را نشان می دهند.

علائم بالینی وجود ندارد

نه تنها علائم بالینی رایج ورم پستان گاو در دوره خشکی بروز نمی کنند بلکه عفونت های داخل پستانی ناشی از E.Coli نیز که باعث ایجاد واکنش های شدید داخل پستانی در دوره شیردهی می شوند نیز مشاهده نمی شوند. این مسئله نشان می دهد که رابطه بین تنظیم سیستم ایمنی مادران و پاسخ های ایمنی در گاوهای غیردوشا پیچیده است.

تلاش های زیادی صورت گرفته تا بتوان از طریق تزریق محصولات مختلف در طی دوره خشکی، به واکنش ایمنی کمک کرد. اخیراً، یک کلونی گرانولوسیت گاوی تجاری که محرک آماده سازی فاکتور می باشد به بازار ارائه شده است. این ترکیب یک نوع تنظیم کننده سیستم ایمنی از نوع سیتوکتین ها است که موجب تولید نوتروفیل می شود. این محصول همچنین فعالیت طبیعی نوتروفیل ها را هنگام مواجه شدن با چالش های بیماری زا به خصوص در دوره بعد از زایمان تحریک می کند. تحقیقات، کاهش ورم پستانی بالینی را نتایج مصرف این محصول دانسته اند.

همچنین، واکسن های تجاری ورم پستان E.Coli j5 به طور معمول در طی دوره خشک تزریق می شوند تا شدت ورم پستان بالینی بعد از زایمان کاهش یابد.

نسل های جدید گاوها نسبت به گاوها در دوران اجداد ما شیر بیشتری تولید می کنند. سال ها قبل ممکن بود گاوی که 10 کیلوگرم شیر تولید می کرد خشک شود. در حالیکه در سال های اخیر گاوهایی خشک می شوند که بیش از 25 کیلوگرم شیر تولید می کنند. خشک شدن ناگهانی و متعاقب آن برگشت سریع، ممکن است مغایر با آسایش گاو در این شرایط جدید تولید باشد زیرا ممکن است به ایجاد درد در گاو منجر شود.

در جهت کاهش تولید شیر قبل از خشکی مسائل آسایشی وجود دارد  که باید به آنها توجه شود که این مسائل عبارتند از گرسنگی که در اثر محدود کردن خوراک به گاو داده می شود و ناراحتی گاو در اثر کاهش تعداد دفعات دوشیده شدن. تعیین میزان شیر در ابتدای دوره خشکی چالش دیگری است که هنگام پیشگیری از عفونت های جدید در آن مدت با آن مواجه می شوید.

تقویت عملکرد سیستم ایمنی برای مقابله با ورم پستان گاو

بین وضعیت تغذیه ای گاوها و عملکرد سیستم ایمنی یک تعامل وجود دارد. ریز مغذی ها به ویژه ویتامین E و سلنیوم باعث بهبود عملکرد سیستم ایمنی می شوند.

در گذشته تصور می شد که فراهم کردن انرژی قابل سوخت و ساز مورد نیاز جیره در دوره خشکی ممکن است عملکرد کلی سیستم ایمنی را با کاهش موازنه منفی انرژی، افزایش دهد. امروزه مشخص شده که محدود کردن خوراک به گاوهای خشک، مزیت های متابولیکی زیادی دارد که یکی از آنها کنترل هایپرکتونمیا می باشد.

علاوه بر آن، جیره های گاوهای خشکی که از لحاظ انرژی کنترل شده هستند مزیت های زیادی برای سلامت و بازده گاوهای شیری امروز دارند. این مسئله با ضعیف شدن سیستم ایمنی که در اثر کتوز در اوایل شیردهی رخ می دهد ارتباط قوی دارد و این باور وجود دارد که آن عامل متابولیسمی در کتوز آسیب پذیری گاو در برابر ورم پستان گاو ی را افزایش می دهد. این مسئله به طور مستقیم در اثر افزایش غلظت بتاهیدروکسی بوتیرات (BHB) ایجاد می شود.

صنعت دامپروری ملزم است که از آنتی بیوتیک ها به طور محتاطانه استفاده کند به طوری که وضعیت اقتصادی آسایش گاو را به خطر نیاندازد. ما می توانیم با کمک روش های مدیریتی موجود و مداخله های تشخیصی از بروز عفونت های جدید در دوره خشکی جلوگیری کنیم و برخی از موارد عفونی موجود را درمان کنیم.

به نظر می رسد گاوداری هایی که به سلامت پستان در گاوها دست یافته اند مسئله مشورت با دامپزشک در جهت استفاده از برنامه انتخابی آنتی بیوتیک گاوهای خشک را مورد توجه قرار داده اند اما بعد از آن آنها با سایر مسائل مهم سلامت پستان که باید کنترل شوند مواجه شده اند.

منبع: نشریه صنعت گاو شیری ، هوردز دیری من (شرکت تعاونی وحدت)

برای مشاهده همه محصولات دام سنگین اینجا کلیک کنید

برای بهبود عملکرد گاوداری از خدمات افراد متخصص استفاده کنید. مجتمع دستچین می تواند با مدیریت علمی تغذیه دامداری شما و تأمین کنسانتره استاندارد باعث رونق اقتصادی دامداری شما شود (کلیک کنید)