حمام کنه
این مقاله اطلاعات حاصل از برخی تحقیقات در زمینه طراحی و بهره برداری از حمام کنه را در اختیار شما قرار می دهد تا پرورش دهندگان گوسفند بتوانند برای ریشه کن کردن کنه و انگل های خارجی در گوسفندان گله های خود این روش غوطه ورسازی را اجرا کنند. مدیریت صحیح حمام کنه در طول سال می تواند میزان بروز کنه در گله را به شدت کاهش دهد.
طبق نتایج تحقیقات، غوطه ور کردن گوسفندان در حمام کنه و شنا کردن آنها در طول حوضچه و دو مرتبه فرو بردن کامل بدن در آب به طور قابل توجهی در کاهش کنه در گله گوسفندان موثر است.
ساختار حمام کنه
برای دستیابی به یک حمام کنه مؤثر در گوسفندان بهتر است طول حوضچه حدود 9 متر بوده و حداقل دو بار کل بدن گوسفندان در آب فرو برود. در برخی از دامداری ها یک نازل اسپری بزرگ می تواند جایگزین این حوضچه ها شود.
گوسفندانی که دچار استرس گرمایی یا خستگی هستند بهتر است قبل از حمام کنه استراحت کنند. جذب و نوشیدن مواد موجود در حوضچه می تواند در برخی از گوسفندان موجب بروز تلفات ناشی از مسمومیت شود.
برای جلوگیری از غرق شدن باید گوسفندان با سنین مختلف به صورت جداگانه در حوضچه قرار گرفته و ارتفاع آب متناسب با قد آنها تنظیم شود. برای انجام حمام کنه در طول شب دسترسی به آب برای گوسفندان آزاد است، اما باید دسترسی خوراک برای گوسفندان محدود شود تا ازایجاد آلودگی و دفع در داخل آب جلوگیری شود.
ورودی حوضچه باید از جنس بتن و دارای شیب ملایمی باشد. با تمیز کردن مرتب محل ورودی باید از ورود آلودگی به داخل آب جلوگیری شود. دامها نباید مدت طولانی در محل ورودی و خروجی حمام قرار گیرند و باید سریعاً به محوطه منتقل شده و در معرض هوا و آفتاب قرار گیرند.
نکات مهم در زمان انجام حمام کنه
بهتر است برای جلوگیری از عفونت در گوسفندانی که پشم چینی شده اند، 2 تا 4 هفته یا حداکثر 6 هفته بعد از پشم چینی عملیات حمام کنه انجام شود.
اندازه گیری میزان مصرف مواد ضدکنه و داروها در آب باید به دقت محاسبه شود. به دلیل اهمیت و دشوار بودن این کار بهتر است از تخلیه آب مخازنی با میزان آب معین در داخل حوضچه حمام یا از مترهای مخصوص جهت اندزه گیری حجم آب استفاده شود.
مواد شیمیایی مورد استفاده باید به طور دقیق مطابق با دستورالعمل درج شده بر روی بسته بندی مورد استفاده قرار گیرد. زمان استفاده و اثر بخشی این مواد نیز بر روی بسته بندی آنها درج شده است.
آماده سازی حمام کنه
مقدار مورد نیاز مواد مورد استفاده باید ابتدا در مقدار معینی آب مخلوط و پس از آن با تمام آب موجود در حمام مخلوط شود.
آب را باید به وسیله پارو یا چوب هایی کاملا مخلوط کرد. تا مواد مورد نیاز در تمام آب حل شود.
باید سر هر گوسفند را دو بار در داخل آب فرو برد. به یاد داشته باشید که پشت گردن گوسفندان نیز به مواد آغشته شود.
برای اطمینان از غوطه ور شدن کامل و آغشته شدن صحیح پشم گوسفندان به محلول ضدعفونی و مواد ضد کنه می توان از رنگهای محلول در آب نیز استفاده کرد. در صورت پاک شدن این رنگها می توان از غوطه ور شدن صحیح آنها در آب اطمینان حاصل کرد.
به طور کلی شیب ورودی حوضچه و داخل آن باید تمیز باشد. در صورت نگهداری ترکیب مواد شیمیایی و آب در این حوضچه به مدت یک روز بهتر است از باکتریواستات استفاده شود. بعد از اتمام کار و تخلیه آب می توان از مواد ضدعفونی کننده برای تمیز کردن محیط داخل حوضچه استفاده شود. خورشید نیز یک باکتریواستات قوی است که می تواند پس از تخلیه حمام میزان باکتریها را در آن کاهش دهد.
این عملیات به دلیل هزینه کارگری و مواد شیمیایی مورد استفاده روشی پر هزینه است و باید در این روش دامها را از محیط نگهداری خارج و به سمت محوطه حمام هدایت کرد. هزینه این عملیات شامل ساخت محوطه حمام، تامین آب کافی و مواد شیمیایی در حجم بالای آب است.
پس از اتمام حمام باید آب و مواد شیمیایی متناسب با اطلاعات و دستورالعمل های درج شده بر روی مواد مورد استفاده، تخلیه شود. باید دقت شود حداقل 3 ماه در محیطی که آب و مواد شیمیایی در آن محیط تخلیه شده است چرا صورت نگیرد.
گوسفندان از شنا کردن لذت نمی برند. بنابراین ممکن است گوسفندانی که در سال های قبل حمام کنه را تجربه کرده اند، تمایلی به ورود به آب نداشته و نیاز به تشویق داشته باشند.
برای بهبود حرکت گوسفندان می توان انواع طراحی و ساخت مسیر حرکت را در حمام کنه به کار برد. در این طراحی می توان از نوار نقاله v شکل، راهرو هدایت به شکل منحنی یا از طریق تشویق گوسفندان از طریق حرکت دادن گوسفندان دیگر در مسیر حوضچه استفاده کرد. ورودی و راهرو حوضچه باید طوری طراحی شده باشد که دور زدن و برگشتن دام امکان پذیر نباشد.
با مدیریت صحیح حوضچه ها می توان از غرق شدگی یا مسمومیت دامها بر اثر بلع مواد شیمیایی توسط دام جلوگیری کرد. در زمان انجام این عملیات باید از عدم وجود جراحت و زخم بر روی بدن دام اطمینان حاصل کرد. هر زخم یا برشی بر روی بدن دام می تواند عاملی برای بروز عفونت در آنها شود.
در جدول زیر برخی از خطرها و مشکلات پیش رو در عملیات حمام کنه و راهکارهای جلوگیری از آنها آورده شده است.