مایکوتوکسین ها چیستند؟
مایکوتوکسین ها در واقع مانند کپک ها زنده نیستند ولی ترکیبات سمی آزاد شده (محصولات فرعی) کپک های خاص هستند. مایکوتوکسین ها ممکن است از کپک آزاد شوند اگر که کپک تحت تنش محیطی قرار گیرد.
در یک کنفرانس، یکی از محققین مقاله ای با موضوعیت ” کپک ها و مایکوتوکسین ها در خوراک سیلو و در دامداری ” را ارائه داد. او گفت مایکوتوکسین ها محصولات فرعی کپک هستند که می توانند از کپک های ((مایکوتوکسی ژنتیک)) در مزرعه قبل از برداشت، یا در سیلو بعد از برداشت آزاد شوند. او با این توضیح درکی از مایکوتوکسین ها در گاودار و کشاورز ایجاد کرد. او همچنین ذکر کرد مایکوتوکسین ها در خوراک دام یا محصولاتی وجود دارند که آنها به کپک آلوده باشند یا قبلاً آلوده شده باشند، اما همه کپک ها مایکوتوکسین ها را تولید نمی کنند.
بیش از 400 نوع مایکوتوکسین شناسایی شده، اما نسبتاً تعداد بسیار کمی از کپک ها که مایکوتوکسین تولید می کنند شناسایی شده اند، بسیاری از کپک های تولیدکننده مایکوتوکسین ها می توانند چندین نوع مایکوتوکسین تولید کنند. بنابراین وجود چندین نوع از مایکوتوکسین ها در خوراک های آلوده به کپک معمول می باشد.
کپک ها با اکسیژن محدود هم زنده می مانند و مایکوتوکسین آزاد می کنند
علیرغم اینکه می دانیم 400 نوع مایکوتوکسین وجود دارد، اما به ندرت از تمامی اثرات منفی مایکوتوکسین ها اطلاع داریم. اکثر گاوداری ها با واژه آفلاتوکسین آگاه هستند، هنگامی که آفلاتوکسین توسط گاو مصرف می شود از شیر وارد بدن انسان می شود و به طور بالقوه باعث ایجاد سرطان می شود. اما، مایکوتوکسین های آزاد شده از کپک هایی که در محیط هایی با PH پائین و کم اکسیژن مانند محیط سیلو به خوبی رشد می کنند بسیار شناخته شده نیستند و آزمایشگاه های تجاری معمولاً خوراک دام آلوده به این سم ها را غربال نمی کنند.
سم های موجود در محل های ذخیره سازی که شناخته شده هستند عبارتند از: سیترینین، اکراتوکسین (OTA)A، پاتولین، روکوفورتین c، پی آرتوکسین، مایکوفنولیک اسید، پنیسیلیک اسید و گلیوتوکسین.
خوراک دام سیلو شده نسبت به دیگر ترکیبات جیره ای به طور منحصر به فرد از محتوای رطوبتی بالاتری برخوردار هستند و این رطوبت می تواند منجر به تجمع پروفایل های مایکوتوکسین شود، فراتر از آنچه در دیگر انواع خوراک دام رخ می دهد.
علاوه بر محتویات رطوبتی، دیگر عوامل از قبیل دما، سطح اکسیژن و آسیب های فیزیکی وارد شده به محصول در قبل و بعد از برداشت می تواند به ایجاد کپک و سپس تولید مایکوتوکسین ها منجر شود. بسیاری از مایکوتوکسین ها قبل از برداشت ایجاد می شوند و تا زمانی که علوفه یا محصول به صورت خوراک دام خورانده می شود، باقی می مانند.
مدیریت ضعیف سیلاژ دلیل اصلی ایجاد مایکوتوکسین ها در علوفه سیلو شده می باشد. عواملی از قبیل محتوای رطوبتی نامناسب در زمان برداشت و صحیح بسته بندی نکردن محصول در جهت به حداقل رساندن فضای خالی و اکسیژن می تواند خطر ایجاد کپک و متعاقباً تولید مایکوتوکسین ها را افزایش دهد.
او عنوان کرد: افزایش میزان اکسیژن در اثر فشردگی و بسته بندی نامناسب و برداشت کم از سیلو می تواند باعث رشد کپک در محل ذخیره سازی و آلودگی بیشتر شود.
جلوگیری کامل از آلوده شدن مشکل می باشد. به خصوص وقتی که شرایط اب و هوایی و دیگر عوامل که باعث رشد کپک و تولید مایکوتوکسین ها در سیلو می شوند از کنترل انسان خارج است.
تأثیر مایکوتوکسین ها بر خوراک دام سیلو
مایکوتوکسین ها هنگامی که توسط گاو شیری جذب می شوند اثرات منفی مختلفی دارند. با این وجود، در اغلب موارد به سختی می توان مایکوتوکسین ها را عامل اصلی دانست زیرا بسیاری از علائم مشاهده شده در گاو، ویژه مایکوتوکسین ها نمی باشند.
کاهش مصرف خوراک دام ، اسهال و مشکلات تولید مثلی، شاخص های معمول وجود بیماری و جذب مایکوتوکسین می باشند. علائم خاص جذب مایکوتوکسین ها شامل افزایش بالا آمدن نشخوار، وجود زخم های پوستی در بخشی از بدن گاو که معمول نیست و افتادگی واژن و سقط می باشد. او توضیح داد که اگر بیش از یک مایکوتوکسین بر گاو اثرگذار باشد واکنش دام بدتر خواهد بود. این معمولاً رخ می دهد زیرا یک کپک بیش از یک سم تولید می کند.
تأثیر اکثر سم های مرتبط با سیلو به طور گسترده مورد بررسی قرار نگرفته است، اما به نظر می رسد که اکثر آنها عملکرد جمعیت میکروبی شکمبه را مختل می کنند و ممکن است به آستر روده کوچک آسیب وارد کنند. هر دو اختلال می توانند توانایی گاو در جذب مواد مغذی را به طور چشم گیر کاهش دهد. برخی از مایکوتوکسین ها می توانند از نظر عصب شناسی تأثیرگذار باشند، مانند ضعف عضلانی و برخی دیگر می توانند بر اندام هایی از قبیل کبد و کلیه اثرگذار باشند.
او معتقد است که در زمینه تأثیر مایکوتوکسین ها بر نشخوار، به خصوص در مورد مایکوتوکسین هایی که منشأ آنها خوراک دام سیلو شده می باشد باید مطالعات بیشتری صورت گیرد. او به این نتیجه رسید که حتی بهترین شیوه های مدیریتی نمی تواند از رشد مایکوتوکسین ها به طور کامل جلوگیری کند.
او به گاوداری ها توصیه کرد تا در مورد خوراک دام سیلوی مصرفی در گاوداری با آزمایشگاه آنالیز سیلو در زمینه آزمایش های پیشنهادی آنها و زمان نمونه گیری صحبت کنند تا مطمئن شوند که نمونه بیانگر کل سیلو می باشد. همانطور که قبلاً گفته شد، طول عمر مایکوتوکسین ها بیشتر از کپک هاست و صرفاً به دلیل اینکه آنها را نمی توانید ببینید نشان دهنده عاری بودن محصول از مایکوتوکسین نیست.
