عوامل متعددی می تواند سلامت جنین را در دوران آبستنی میش ها به خطر بیاندازد. به طور کلی ممکن است حدود 25 درصد از جنین ها در دوره آبستنی مرده یا در سه هفته ابتدایی آبستنی مجدد جذب بدن شوند. نیاز غذایی میش ها در اوایل آبستنی تنها اندکی بیشتر از نیاز نگهداری است که با نزدیک شدن به پایان آبستنی، نیاز غذایی میش ها در ماه آخر آبستنی افزایش قابل ملاحظه ای پیدا می کند. اما توجه به این نیازها و جلوگیری از ایجاد استرس برای میش ها در این دوره از آبستنی حائز اهمیت می باشد. حدود 1.5 تا 2 درصد سقط جنین در گله طبیعی می باشد.
چندین عامل عفونی و باکتریایی مانند (Vibrio) Campylobacter fetus ، Chlymidia psittach (در میش ها سقط جنین انزوتیک نیز نامیده می شود) و Toxoplasma gondii از عوامل مهم ایجاد سقط جنین در نشخوارکنندگان کوچک می باشد. عواملی مانند Leptospirosis، Brucella ovis (مرتبط با اپیدیدیم در قوچ ها)، تب Q، و بیماری زبان آبی نیز با احتمال کمتر می توانند موجب بروز سقط جنین در میش ها شوند.
عواملی مانند ضربات شدید، درگیری میان حیوانات، تغذیه نامناسب و سموم گیاهی نیز از جمله عوامل غیرعفونی بروز سقط جنین در میش ها می باشد.
آلوده شدن به باکتری Vibrio معمولاً در هفته های 6 تا 8 آبستنی باعث سقط جنین در میش ها شده و در نتیجه میش ها در برخی مواقع بره های مرده یا ضعیف به دنیا می آورند. سقط جنین باکتریایی و عفونی معمولاً از طریق یک حیوان ناقل در داخل گله منتشر می شود. در این بیماری حیوان ناقل به دلیل عوامل عفونی دچار سقط جنین می شود، اما باکتری عامل این بیماری را با خود حمل می کند. باکتری Vibrio عامل سقط جنین در گاو و گوسفند متفاوت است.
سقط جنین مرتبط با باکتری Chlymidia اغلب در اواخر آبستنی رخ می دهد. ابتلا به این باکتری نیز می تواند موجب به دنیا آمدن بره های مرده یا ضعیف شود. باکتری Chlymidia با بیماری های چشم صورتی، پلی آرتریت و ذات الریه مرتبط است. این باور وجود دارد که سقط جنین انزوتیک از طریق تماس با جنین آلوده، جفت یا ترشحات آلوده واژن گسترش می یابد. طبق شواهدی بیان شده است که این باکتری ها در مدفوع و ریه حیوانات ناقل نیز وجود دارند.
واکسن کشته شده باکتری Vibrio و Chlymidia در دسترس بوده و اغلب از طریق تزریق مورد استفاده قرار می گیرد. در سال اول استفاده از این واکسن ها باید دو بار تزریق انجام شود و پس از سال اول، واکسیناسیون دام ها تنها یک بار در هر سال کافی می باشد.
توکسوپلاسموز یک عفونت روده ای در گربه ها بوده و توسط یک نوع تک یاخته ایجاد می شود. متناسب با مرحله عفونت، این بیماری می تواند در مراحل مختلف آبستنی موجب سقط جنین در میش شود. میش ها اغلب در اثر استفاده از آب یا خوراک آلوده به مدفوع گربه مبتلا توکسوپلاسموز، به این بیماری مبتلا می شوند. جهت کاهش ابتلا به این بیماری در گله، بهتر است گربه ها را از محیط نگهداری میش های آبستن دورنگاه داشته و از آلوده شدن آب و خوراک میش ها به مدفوع گربه ها جلوگیری شود.
به منظور کنترل میزان سقط جنین در میش های گله باید بر اساس علائم بالینی، سابقه گله و تشخیص آزمایشگاهی علت وقوع آن مشخص شود. ارسال مناسب نمونه (جنین یا بافت جفت) به دامپزشکی و آزمایشگاه به منظور تمایز و تشخیص عوامل به وجود آورنده سقط جنین در میش ها از اهمیت بالایی برخوردار است. بافت های مورد نظر را می توان داخل ظروف عایق همراه با یخ به آزمایشگاه منتقل کرد. استفاده از نمونه خون (نمونه خون قبل و بعد از سقط جنین) نیز می تواند جهت تشخیص مورد استفاده قرار گیرد.
کنترل شیوع این عارضه در گله به رعایت اصول بهداشتی و جداسازی میش هایی که دچار سقط جنین شدند از سایر میش ها، بستگی دارد. جنین، جفت و بستر آلوده باید به درستی سوزانده یا دفن شوند و تمام میش هایی که دچار سقط جنین یا ترشحات واژن شده اند، باید بلافاصله از سایر گله جدا شوند. همچنین نباید این میش ها پیش از برطرف شدن علل عفونی سقط جنین، جهت پرورش بره های ماده مورد استفاده قرار گیرند. نکته قابل توجه دیگر این است که میش آبستن نباید خوراک خود را از روی سطح زمین مصرف کنند.
به طور کلی نباید از میش های گله هایی با سابقه سقط جنین بالا به عنوان گله مادر استفاده کرد. در زمان شیوع این بیماری، واکسیناسیون فوری و استفاده از آنتی بیوتیک ممکن است در کاهش تلفات موثر باشد. ابتدا باید به میش ها یک نوع آنتی بیوتیک مانند تتراسایکلین تزریق شود و پس از آن درمان خوراکی آنتی بیوتیک مورد استفاده قرار گیرد. جهت استفاده از آنتی بیوتیک ها بهتر است با دامپزشک منطقه مشورت شود.
این نکته قابل توجه است که انسان نیز مستعد ابتلا به عوامل ایجاد کننده سقط جنین در گوسفند می باشد. بنابراین باید در زمان کمک به بره زایی میش ها یا مراقبت از بره های ضعیف این نکته مورد توجه قرار گیرد و در هنگام تماس با مواد آلوده باید از دستکش و لباسهای محافظ استفاده شود. شیر و پنیر پاستوریزه نشده نیز نباید توسط انسان مصرف شود. زنان باردار نسبت به توکسوپلاسموز حساس و مستعد بوده و نباید با گربه یا میش آلوده به توکسوپلاسموز در تماس باشند.
