مصرف ماده خشک دام یک فاکتور مهم در تغذیه گاو می باشد. دام ها به مواد مغذی نیاز دارند که با کیلوگرم پروتئین قابل سوخت و ساز، “مگا کالری انرژی خالص (Mcal)” ، “کیلوگرم فیبر” و “گرم یا میلی گرم مواد معدنی” مشخص می شود.

اکثر گاودارها و متخصصین تغذیه، درصدی از مواد مغذی را در ماده خشک جیره می گنجانند. برای مثال، 5 درصد چربی برای گاو شیری پرتولید توصیه می شود. اما نیاز گاو باید براساس کیلوگرم چربی بیان شود (برای مثال، 1.3 کیلوگرم)، که با ضرب کردن مقدار DMI (در این مثال 22.6 کیلوگرم) در درصد توصیه شده (در این مثال 5 درصد) به دست می آید.

اگر DMI بالاتر باشد، غلظت کمتر چربی می تواند راهی برای صرفه جویی در پول باشد. اگر DMI پائین تر باشد، غلظت چربی باید در جهت ارائه سطح مطلوب انرژی و اجتناب از کاهش تولید شیر با تأثیر منفی بر باروری افزایش یابد.

عواملی که در مصرف ماده خشک دام باید نادیده گرفته شوند؟

دو عامل مهمی که میزان DMI را تعیین می کنند. تولید شیر (تنظیم شده برای ترکیبات شیر) و وزن بدن گاو می باشند. جدول(1) توصیه هایی در مورد DMI ارائه می دهد. اگر گله شما ماده خشک بیشتر از آنچه توصیه شده مصرف کند، شما می توانید غلظت مواد مغذی را کاهش دهید.

برای مثال، گاوها در دوره تنش گرمایی ماده خشک کمتری مصرف می کنند که در این صورت غلظت مواد مغذی باید افزایش یابد. چنانچه میزان DMI هر روز متغیر است علت آن را بررسی کنید. واریانس روزانه ماده خشک باید کمتر یا بیشتر از نیم کیلوگرم ماده خشک به ازای هر گاو در گروه باشد.

عوامل مؤثر بر مصرف ماده خشک دام (DMI) عبارتند از: سطح مواد مغذی (برای مثال، چربی بیش از حد که مصرف را کاهش می دهد) و مقدار فیبر نامحلول در شوینده خنثی هضم نشده (UNDF) (میزان بالای آن شکمبه گاو را قبل از آنکه نیازهای تغذیه ای برآورده شوند پر می کند). ولی عوامل غیرتغذیه ای نیز می توانند DMI را کاهش دهند. برای مثال لنگش باعث مراجعه کمتر به آخور می شود، تنش گرمایی اشتها را کم می کند و جداسازی خوراک، خوشخوراکی خوراک را کاهش می دهد که البته این عوامل تا سطوح ناهموار کف آخور نیز گسترش می یابد. ناهموار بودن سطح آخور می تواند باعث فاسد شدن خوراک و رشد کپک شود (از قبیل سطوح پر سوراخ کف آخور و ایجاد گرمای ثانویه در آخور).

میزان مصرف علوفه در UNDF-240 برای گاوهای هلشتاین 2.26 تا 2.49 کیلوگرم و برای گاوهای جرسی 1.81 کیلوگرم توصیه می شود. فاکتور هایی که در این رابطه باید در نظر گرفته شوند عبارتند از تعداد دفعات خوراک دهی در روز (خوراک تازه / TMR بعد از هر بار دوشش)، تعداد دفعات جلو راندن خوراک باقیمانده و برداشتن خوراکی که در روز مصرف نمی شوند.

آخرین کیلوگرم را مشخص کنید

ماده خشک باقیمانده، آخرین کیلوگرم ماده خشک مصرف شده توسط گاو را مشخص می کند. ثابت شده که 0.5 کیلوگرم ماده خشک مرزی (بیشتر از میزان تنظیم شده) می تواند 0.9 کیلوگرم شیر گاوهای جرسی یا 1.13 کیلوگرم شیر گاوهای هلشتاین را پشتیبانی کند. پاسخ مطلوب شیر زمانی رخ می دهد که نیازهای نگهداری، رشد و وضعیت بدنی از طریق جیره پایه مصرف شده تأمین شود.

مدت زمانی که آخور خالی می ماند نیز مهم است. اگر آخور به مدت 30 دقیقه قبل از شیردوشی خالی باشد و بعد از شیردوشی خوراک تازه ریخته شود می تواند مؤثر باشد، اما اگر آخور از 2 صبح تا ساعت 6 صبح، زمانی که گاوها دوشیده می شوند خالی باشد مطلوب نمی باشد.

توانایی گاو در تبدیل مواد مغذی جیره به شیر یکی از موضوعات مهم DMI می باشد. بازده خوراک برابر است با کیلوگرم شیر تصحیح شده براساس چربی 3.5 درصد به ازای هر کیلوگرم ماده خشک مصرفی، توصیه ها برای گروه های مختلف گاوها یا کل گاوهای شیری، در جدول(2) ذکر شده است.

خوراک را به شیر تبدیل کنید

قبل از استفاده از فرمول زیر، تولید شیر را به شیر تصحیح شده براساس چربی 3.5 درصد تبدیل کنید.

(کیلوگرم چربی شیر × 18.57) + (کیلوگرم شیر × 0.35) = کیلوگرم شیر تصحیح شده براساس چربی 3.5 درصد)

چنانچه در آخور، خوراکی باقیمانده است، این مقدار را از مقدار TMR ارائه شده کم کنید. فقط خوراک مصرف شده محاسبه می شود. بازده خوراک یک ابزار مفید برای مقایسه مقدار تولید شیر با ماده خشک مصرفی گروه گاوها می باشد تا مشخص شود که آیا واکنش گروه با گله بهینه است یا خیر؟

مشخص کردن DMI، آنچه برآن اثر می گذارد و نحوه ارزیابی تأثیر آن بر گله به ما کمک می کند تا جادوی واقعی DMI را درک کنیم. ارزیابی DMI بسیاری از مشکلات را در بسیاری از گاوداری ها حل می کند.

منبع: نشریه صنعت گاو شیری ، هوردز دیری من (شرکت تعاونی وحدت)

اطلاعات انواع خوراک دام دستچین را اینجا ببینید

برای بهبود عملکرد گاوداری از خدمات افراد متخصص استفاده کنید. مجتمع دستچین می تواند با مدیریت علمی تغذیه دامداری شما و تأمین کنسانتره استاندارد باعث رونق اقتصادی دامداری شما شود (کلیک کنید)