تغذیه گاوهای دوره انتقال را با تنظیم میزان کلسیم و منیزیم انجام دهید زیرا کمبود آنها عملکرد ماهیچه ای و اندام های بدن گاو را به میزان زیادی به خطر می اندازد و به کاهش مصرف خوراک و ضعف سلامت تولیدمثل گاو شیری منجر می شود.

تخمین زده شده است که 60 درصد گاوهای مسن و 25 درصد تلیسه ها بلافاصله بعد از زایمان به هیپوکلسیمی تحت بالینی (SCH) مبتلا می شوند که به مدت چند هفته بعد از زایمان ادامه دارد. هیپوکلسیمی، که معمولاً تحت عنوان تب شیر شناخته شده، یک ناهنجاری متابولیسمی است که در اثر کمبود کلسیم و تا اندازه کمی کمبود منیزیم در گاوها ایجاد می شود. علائم معمول فلج مربوط با تب شیر بالینی، در گاوهای مبتلا به SCH مشاهده نمی شود اما کمبود کلسیم و منیزیم عملکرد ماهیچه ای و اندام های بدن گاو را به میزان زیادی به خطر می اندازد و به کاهش مصرف خوراک و ضعف سلامت تولیدمثل گاو شیری منجر می شود.

در مدیریت گاوهای دوره انتقال ، نیازهای جیره ای به کلسیم به طور معنی داری بعد از زایمان به علت تولید شیر افزایش می یابد. گاوی که 10 کیلوگرم آغوز تولید می کند در یک دوشش 23 گرم کلسیم از دست می دهد. این میزان کلسیم 9 برابر کلسیم موجود در کل پلاسمای خون می باشد. کلسیم از دست رفته از پلاسما باید سریع از طریق استخوان یا جذب گوارشی جایگزین شود. آهک خوب آسیاب شده یک ماده معدنی است که برای تأمین کلسیم در جیره گاوهای شیری انتخاب می شود.

گاوها در طی دوره خشکی، روزانه تقریباً 10 تا 12 گرم کلسیم از دست می دهند و مکانیسم تأمین مجدد کلسیم پلاسما نسبتاً غیرفعال است. به هر حال گاوها در زمان زایمان باید روزانه 30 گرم کلسیم یا بیشتر دریافت کنند. روده و استخوان ها باید سریع خود را با نیازهای کلسیم دوره شیردهی سازگار کنند. آیا گاوها در زمان زایمان در اثر تب شیر بالینی زمین گیر می شوند یا فقط به SCH مبتلا می شوند.

به طور غیرمنتظره ای باید گفت که خوراندن میزان زیاد کلسیم در جیره قبل از زایمان، احتمال ابتلا به SCH را کاهش نمی دهد و احتمال ابتلا به تب شیر بالینی را افزایش می دهد. جذب سلولی کلسیم یک فرآیند پیچیده است و مستلزم حضور ویتامین D می باشد که با غده تیروئید همکاری نموده و کلسیم را به شکلی در می آورند که بتوانند از طریق روده جذب شوند و به سلول ها ملحق شوند و به همین جهت تغذیه گاوهای دوره انتقال از اهمیت ویژه ای برخوردار می شود.

اگرچه مدت هاست که مقدار توصیه شده کلسیم به میزان 0.6 تا 1 درصد براساس ماده خشک می باشد ولی افزودن کلسیم بیشتر به جیره قبل از زایمان در جهت بهبود وضعیت کلسیمی گاوها بسیار زمان بر است. به هنگام زمین گیر شدن گاوها در اثر تب شیر بالینی، تزریق 8 تا 10 گرم کلسیم درون رگ، گاو را زنده نگه می دارد تا استخوان و روده آن بتواند خود را با مکانیسم انتقال کلسیم سازگار کند.

عاملی که باعث بروز SCH می شود یک ناهنجاری به نام آلکالوز متابولیسمی می باشد. گاوهایی که در طی دوره خشکی، مقدار نسبتاً زیاد پتاسیم یا سدیم به آنها خورانده می شود در اثر پایه بازی قوی یا آلکالینی این دو عنصر می توانند در وضعیت آلکالوز متابولیسمی قرار گیرند. جیره هایی که میزان پتاسیم و سدیم آنها بالا است مانع می شوند که بدن گاو به اندازه کافی خود را با تقاضاهای کلسیمی در آغاز شیردهی سازگار کند.

برای اینکه کلسیم از استخوان جدا و وارد جریان خون شود، کشش یون های منفی دیگر عناصر از قبیل کلر یا سولفور باید به اندازه کافی باشد. میزان بیش از حد پتاسیم یا کلسیم مانع می شود که کلسیم به اندازه کافی جابه جا شود.

تغذیه جیره های حاوی کلراید یا نمک های سولفات که به عنوان نمک های آنیونی شناخته شده اند، در گاوهای انتظار زایش، باعث می شود که جریان خون گاوها به طور متوسط اسیدی شود و انتقال کلسیم صورت گیرد. توصیه می شود برای اینکه جیره های حاوی نمک های آنیونی گاوهای انتظار زایش به طور کامل در جهت پیشگیری از SCH مؤثر واقع شوند، میزان پتاسیم و سدیم جیره را به حداقل برسانید.

تعامل بین کلسیم و منیزیم در تغذیه گاوهای شیری به خوبی درک نشده است. این دو ماده معدنی با وجود اینکه آرایش یونی یکسانی دارند، اما عملکرد آنها در سلامت گاو کاملاً متفاوت است.

کاملاً مشخص شده است که کمبود منیزیم، (هیپومگنزمیا)، باعث ایجاد کزاز علفی می شود. کزاز علفی اغلب در گاوهای تازه زا که در چراگاه هستند یا جیره علوفه ای با پایه گراس به آنها خورانده می شود و میزان منیزیم جیره آنها کم است دیده می شود. گاوهایی که دچار کمبود منیزیم می شوند در هر مرحله شیردهی یا در طی دوره خشک به کزاز علفی مبتلا می شوند.

منیزیم در فعالیت های بسیار متنوعی در گاو نقش دارد و به عنوان کاتالیزور در متابولیسم کربوهیدرات ها، چربی و پروتئین عمل می کند. منیزیم همچنین در بسیاری از عملکردهای غیرآنزیمی از قبیل تعامل ماهیچه با کلسیم، انتقال جهش عصبی و ایجاد همبستگی بین پتاسیم و غشاء سلولی نقش دارد.

گاوهای شیری به طور منحصربه فردی منیزیم را از شکمبه جذب می کنند. مقدار جذب تحت تأثیر مقدار و قابلیت حل شدن منیزیم در شکمبه، PH شکمبه و غلظت پتاسیم و سدیم (مجدداً خواص آنتاگونیستی عناصر اسیدی-بازی) می باشد. مقدار زیادی منیزیم باید در جیره گاوهای انتظار زایش، به خصوص جیره هایی که میزان پتاسیم آنها بالا است، گنجانده شود زیرا پتاسیم در جذب منیزیم اختلال ایجاد می کند. ذخیره منیزیمی گاوها در مقایسه با کلسیم بسیار کم است و لازم است که منیزیم مورد نیاز گاو به طور مداوم در جیره گنجانده شود.

گاوهای انتظار زایش روزانه 2.5 گرم منیزیم نیاز دارند. میزان منیزیم آغوز نسبت به شیری که بعداً تولید می شود 2.5 برابر بیشتر است. بنابراین، یک گاو معمولی در روز زایش تقریباً 10 گرم منیزیم قابل جذب نیاز دارد. به منظور جلوگیری از کمبود منیزیم، گاوهای انتظار زایش باید تا بعد از زایش 0.35 درصد منیزیم بیشتر، براساس ماده خشک دریافت کنند.

قابلیت حل شدن منیزیم تحت تأثیر منبع، اندازه ذرات و PH شکمبه قرار دارد. منابع منیزیمی خوب آسیاب شده (نرم)، به طور ویژه اکسید منیزیم، نسبت به منبع زبر بیشتر در دسترس هستند. سولفات و کلراید منیزیم نسبت به اکسید منیزیم حلال تر هستند و در دسترس تر هستند. منیزیم PH پائین تر شکمبه را ترجیح می دهد زیرا هنگامی که PH از 5 به 7 افزایش می یابد حلالیت منیزیم به شدت کاهش می یابد.

میزان بالای آمونیاک در شکمبه نیز حلالیت و جذب منیزیم را کمتر می کند. کمبود منیزیم در جیره جدید گاوهای شیری به ندرت مسئله ساز می شود زیرا مقدار کافی منیزیم در جیره گنجانده می شود. چربی های خنثی شکمبه ای به بسیاری از جیره گاوهای انتظار زایش اضافه می شود تا وضعیت انرژی در طی دوره انتقال حفظ شود. منیزیم برای کمک به فراخوان چربی ضروری است. چربی بدن گاوهایی که میزان کالری جیره آنها کم است سریع فراخوان می شود و میزان اسیدهای چرب غیراستریفه NEFA در گاوهای تازه زا افزایش می یابد و به کتوز منجر می شود. ذخیره انرژی گاوهای مبتلا به کتوز سریع و به شدت کاهش می یابد به طوری که از نظر ریز مغذی ها و درشت مغذی ها به شدت دچار کمبود می شوند.

اشکال تجاری سنگ آهک دولمیتیک که ترکیبی از کلسیم و منیزیم می باشد، مصرف خوراک و وضعیت انرژی در تغذیه گاوهای دوره انتقال را بهبود می دهد.

در تغذیه گاوهای دوره انتقال جیره متوازن شده در جلوگیری و درمان مشکلات متابولیسمی حائز اهمیت است. کلسیم و منیزیم هر دو در بسیاری از عملکردهای متابولیسمی گاوهای شیری نقش اساسی دارند.

کلسیم و منیزیم در مقایسه با یون های قوی تر پتاسیم و سدیم که عمدتاً از علوفه و نمک گرفته می شوند، کاتیون های نسبتاً ضعیف گاوی هستند. به همین دلیل جیره گاوهای انتظار زایش باید به خوبی مدیریت شود، به این صورت که علوفه باید از نظر میزان پتاسیم به دقت آزمایش شوند. باید از اضافه کردن نمک برای مدت دو هفته جلوگیری شود و نمکی که به طور آزادانه به گاوهای خشک بعد از زایمان خورانده می شود باید حذف شود. ویتامین D باید به طور مداوم به جیره گاوهایی که در زمستان در بهاربند هستند و از نور خورشید دور هستند اضافه شود.

خوراندن نمک های آنیونی به حفظ میزان کلسیم و منیزیم کمک می کند. کلسیم و منیزیم جزء مواد مغذی نسبتاً ارزان قیمت هستند و نباید در اضافه کردن آن به جیره و تغذیه گاوهای دوره انتقال مضایقه کنید.

منبع: نشریه صنعت گاو شیری ، هوردز دیری من (شرکت تعاونی وحدت)

اگر از محصولات تولیدی دستچین استفاده می کنید می توانید از مشاوره و اطلاعات کارشناسان ما بهره مند شوید: (کلیک کنید)

برای مشاهده اطلاعات انواع خوراک دام سنگین اینجا کلیک کنید کنسانتره گاو شیری ، کنسانتره گاو انتظار زایش ، کنسانتره گاو پرواری ، کنسانتره استار گوساله