به عنوان یک دامدار در مراقبت از گوساله‌‌‌های تازه متولد شده بیش از حد احتیاط می‌کنید از کجا متوجه می‌شوید که مراقبت‌‌‌های شما کافی است یا نه؟ اخیرا یک تحقیق نشان داد که 23.9 درصد تلیسه‌ها قبل از شیرگیری در برخی از مواقع دچار اسهال می‌شوند. به طور حیرت آوری اسهال، علت مرگ 56.5 درصد از تلیسه‌ها در این مرحله سنی می‌باشد. با توجه به این رقم برای مراقبت و مدیریت گوساله‌ها باید تلاش بیشتری انجام دهیم.

پیشگیری، تشخیص اولیه و درمان باید بخشی از برنامه مدیریت گوساله باشند. هر چه زمان کمتری صرف درمان گاوهای بیمار کنید، زمان بیشتری برای مراقبت از گاو خواهید داشت.

مدفوع آبکی و از دست دادن آب بدن از رایج ترین علائم اسهال است. هنگامی‌که اسهال شدیدتر می‌شود چه اتفاقی می‌افتد؟ خشن شدن مو، خشکی دماغ و تو رفتگی چشم از علائم شدیدتر شدن اسهال است. هنگامی‌که شدت علائم زیادتر می‌شود گوساله به تنهایی نمی‌تواند بایستد و در شدیدترین حالت، هوشیاری خود را از دست می‌دهد و می‌میرد. به این دلیل، پیشگیری و پی بردن به علائم اولیه اسهال در مدیریت گوساله‌‌‌های جوان بسیار اهمیت دارد.

پس از بازگشت از یک دامداری به تحقیقی پرداختم و در بسیاری از مشاهداتم به عوامل بیماری زائی که موجب اسهال گوساله‌ها می‌شود پی بردم. این عوامل عبارتند از کریپتواسپوریدیوم، پاروم، کرونا ویروس، روتا ویروس، اشرشیاکولی F₅(K99).

مدیریت گوساله. کریپتو از رایج ترین عوامل بوجود آمدن اسهال در گوساله‌‌‌های جوان است

Cryptospordium یکی از اصلی ترین عوامل بیماری زاست که روی گوساله‌‌‌های جوان تر از 30 روز تأثیر می‌گذارد. این ارگانیسم در محیط، زنده می‌ماند. بنابراین به محض اینکه گوساله به آن آلوده شود باید تلاش زیادی برای حفظ بهداشت محیط صورت گیرد. این عامل بیماری زا بین دام و انسان مشترک است بنابراین انسان نیز می‌تواند به آن آلوده شود و علائم یکسانی از اسهال در او بروز می‌کند. هیدروکسی پروکساید (3درصد) به طور چشمگیری میزان Crypto را کاهش می‌دهد و یک محصول ارزان قیمت است که می‌تواند آن را به فرآیند حفظ بهداشت و مدیریت گوساله افزود.

این عامل بیماری زا می‌تواند عواقب زیان آوری داشته باشد. چنانچه گوساله‌ها مدت کوتاهی بعد از تولد که بسیار مستعد آن هستند به آن آلوده شوند، علائم اسهال به نوعی در روز پنجم تا هفتم گوساله‌ها مشاهده می‌شود اما عامل بیماری زا ممکن است در روز سوم نیز مشاهده شود. آنچه در معاینه گوساله‌‌‌های مبتلا به Crypto مشاهده شد این است که قوام مدفوع به صورت موکوسی است به خصوص هنگام بروز علائم اسهال و هنگامی‌که در حال بهبود است.

در حال حاضر برای این نوع عوامل بیماری زا هیچ گونه واکسن یا درمانی وجود ندارد اما با درمان‌‌‌های پیشگیرانه از قبیل Halcour (پایه Halofunginane به صورت نمک لاکتات) می‌توان شدت اسهال و میزان پخش عامل بیماری زا را کاهش داد. به هر حال، هنگامی‌که درمان متوقف شود، اسهال ممکن است مجددا ظاهر شود. خوراندن آغوز باکیفیت، تغذیه بوسیله خوراک دام مناسب و حفاظت در برابر تنش سرمایی از بهترین کارهایی است که برای پیشگیری از ابتلا به Crypto در جهت مدیریت گوساله تازه متولد شده می‌توان انجام داد.

خوراندن آغوز باکیفیت، تغذیه بوسیله خوراک دام مناسب و حفاظت در برابر تنش سرمایی از بهترین کارهایی است که برای پیشگیری از ابتلا به بیماری در جهت مدیریت گوساله تازه متولد شده می‌توان انجام داد.

مدیریت گوساله. کثرت عوامل بیماری زای بوجود آورنده اسهال گوساله‌‌‌های جوان

کرونا ویروس دومین عامل بیماری زای رایجی است که باعث اسهال در گوساله‌‌‌های قبل از شیرگیری می‌شود. به طور کلی، علائم اسهال در 3 تا 7 روز بعد از آغاز عفونت ظاهر می‌شود. به هر حال، این عامل بیماری زا در گوساله هایی دیده می‌شود که علائم اسهال بالینی در آنها مشاهده نمی‌شود. اختلال در جذب (نقص از طریق جذب آب از طریق روده) و اختلال در هضم (کاهش جذب مواد غذایی) از علائمی‌هستند که به احتمال زیاد مشاهده می‌شوند.

کرونا ویروس نسبت به روتا ویروس بر جداره داخلی روده گوساله تأثیر بیشتری می‌گذارد. آغوز گاوهای واکسینه شده برای حفاظت از گوساله‌ها در برابر این عوامل بیماری زا در 4 روز اول تولد بسیار موثر است.

روتاویروس به طور معمول بر گوساله‌‌‌های 1 تا 30 روزه اثر می‌گذارد. 1 تا 3 روز و به عبارتی 2 تا 5 روز بعد از ورود عوامل بیماری زا به بدن، علائم اسهال ظاهر می‌شود. در اغلب موارد ممکن است هیچ نشانه ای از اسهال دیده نشود اما علائم اختلال در هضم و جذب از قبیل کم آبی ممکن است مشاهده شود و گوساله ممکن است تمایلی به خوردن و آشامیدن نداشته باشد.

در اثر این عامل بیماری زا، جدار داخلی روده آسیب می‌بیند و بهبود آن پس از بهبود بیماری بسیار طول می‌کشد. گوساله‌ها هنگام ابتلا به هر دو عامل بیماری زا، روتا ویروس و کرونا ویروس، با چالش مواجه می‌شوند زیرا نمی‌توانند مواد مغذی را که مصرف می‌شود جذب  کنند و ممکن است رشد آنها مختل شود.

درضمن، باکتری اشرشیاکولی به طور کلی در گوساله‌‌‌های جوان تر از 6 روز منجر به اسهال می‌شود. این نوع ایکلای از رایج ترین عوامل بیماری زا است که باعث اسهال در گوساله‌‌‌های تازه متولد شده می‌شود. گوساله ممکن است کم آب شود و قبل از بروز نشانه‌‌‌های اسهال بمیرد. در نتیجه، هنگامی‌که به وجود این عامل بیماری زا در گاو مشکوک شدید بسیار ضروری است که مایع درمانی را شروع کنید. با کمک یک برنامه واکسیناسیون خوب برای گاوهای خشک و مدیریت و خوراندن آغوز باکیفیت به گوساله‌ها می‌توان از بروز این عامل بیماری زا پیشگیری کنید یا از شدت آن بکاهید.

مدیریت آغوز به عنوان اولین وسیله دفاعی گوساله تازه متولد شده

اسهال تأثیر زیادی بر گوساله‌‌‌های شیری تازه متولد شده و قطعا بر عملکرد کلی گاوهای شیری در آینده دارد. مراقبت از گاو خشک و مدیریت آغوز راهکارهای پیشگیری است که به طور معمول تکرار می‌شود. بسیاری از جنبه‌‌‌های مدیریتی از قبیل واکسیناسیون و زمان بندی آن، طول دوره خشکی گاوها و زمان جمع آوری آغوز بر کیفیت و خوراندن آغوز تأثیر می‌گذارد. برای مثال، تولید آغوز در گاوهایی با دوره خشکی 40 روزه در مقایسه با 60 روزه کمتر می‌باشد.

جمع آوری سریع آغوز در فاصله 1 تا 2 ساعت بعد از زایمان ایده آل است و به طور کلی هر چه که زمان جمع آوری آغوز کوتاه شود غلظت ایمونوگلوبین در آغوز بهتر حفظ می‌شود و باعث افزایش ایمنی گوساله‌ها می‌شود.

از ترکیب کردن آغوزها خودداری کنید زیرا عوامل بیماری زا پخش می‌شوند و کیفیت آغوزهای با کیفیت توسط آغوزهای کم کیفیت پائین می‌آید. همچنین هنگام ارزیابی آغوز باید سن گاو مادر را در نظر بگیرید زیرا با بالا رفتن سن، کیفیت تغییر می‌کند.

جمع آوری سریع آغوز در فاصله 1 تا 2 ساعت بعد از زایمان ایده آل است و به طور کلی هر چه که زمان جمع آوری آغوز کوتاه شود غلظت ایمونوگلوبین در آغوز بهتر حفظ می‌شود و باعث افزایش ایمنی گوساله‌ها و در نتیجه مدیریت گوساله‌ها به شکل مطلوب تر می‌شود.

تمیز بودن محیط و تجهیزات بسیار ضروری است. آغوز چنانچه در ساعت اولیه جمع آوری خورانده نشود باید فریز شود یا در یخچال نگهداری شود. بهتر است که آغوز در ساعت اول تولد خورانده شود به طوری که گوساله بتواند مواد مغذی لازم و ایمونوگلوبولین را جذب کند و سیستم ایمنی خود را در برابر عوامل بیماری زا و بیماری تقویت نماید.

عوامل بیماری زا علائم مختلفی دارند بنابراین توانایی تشخیص آنها از یکدیگر مهم است. بدون شک، کار سختی است زیرا برخی از آنها دارای علائم یکسان هستند. در اغلب موارد، سن گوساله، مدت بیماری یا  شدت علائم ممکن است تنها راه عملی تشخیص نوع عامل بیماری زا باشد بدون اینکه از مدفوع نمونه گیری شود. به همین دلیل، پیشگیری، تشخیص اولیه و درمان باید بخشی از برنامه مدیریت گوساله باشند. هر چه زمان کمتری صرف درمان گاوهای بیمار کنید، زمان بیشتری برای مراقبت از گاو خواهید داشت.