تغذیه و خوراک بز سانن و آلپاین
خوراک بز سانن و آلپاین 70 تا 75 درصد کل هزینه های پرورش را شامل می شود، لذا یک دامدار قبل از اقدام به تشکیل گله پرورش بز سانن باید تکلیف منبع خوراک آنها را مشخص کند. برخی بر این عقیده اند که با توجه به اینکه عادت چریدن و تعلیف از مراتع طبیعی در بزها نهادینه شده است، لذا پرورش بز بدون در نظر گرفتن چراگاه برای آنها عملا غیر ممکن است. واقعیت آن است که بزها بصورت طبیعی به حركت در فضای باز و مرتع نیاز دارند. تأمین همه یا بخشی از خوراک بزها از مرتع بیشتر در مناطق دارای آب و هوای معتدل و دارای مراتع مناسب قابل توصیه است.
خوراک بز سانن و آلپاین. واکسیناسیون بز سانن وآلپاین. احتیاجات غذایی بزهای شیری نسبت به سایر بزها بیشتر است و طبیعتا مقدار و کیفیت خوراک آنها نیز باید مناسب تر باشد. یک بز سانن یا آلپاین روزانه تا 5 درصد وزن بدن خوراک مصرف می کند.
تغذیه و خوراک بز شیری سانن و آلپاین
احتیاجات غذایی بزهای شیری نسبت به سایر بزها بیشتر است و طبیعتا مقدار و کیفیت خوراک آنها نیز باید مناسب تر باشد. یک بز سانن یا آلپاین روزانه تا 5 درصد وزن بدن خوراک مصرف می کند. برای مثال با توجه به متوسط وزن 60 کیلوگرم بزهای ماده سانن، هر رأس بز در هر روز تا 3 کیلوگرم خوراک مصرف می کند.
علوفه بايد بخش اعظم خوراک بز سانن و آلپاین را تشکيل دهد. شايد بتوان گفت حدود 60 درصد ماده خشک مصرفی بايد از علوفه و 40 درصد آن از کنسانتره تأمين شود. با اين روش تغذيه می توان از مشكلاتی نظير كاهش چربی شير و اسيدوز جلوگيری نمود. انواع علوفه سيلويی، نظير سيلوی ذرت و علوفه سيلويی، علوفه قابل قبول برای بز شيرده می باشند. در ضمن بعضی از گياهان صيفی و سبزيجات نيز علوفه مناسب برای بز شيرده می باشند، ولی برای جلوگيری از وارد شدن بوی آنها در شير توليدی، بايد بعد از شيردوشی مورد مصرف دام قرار داد.
برای بز ماده شيرده می توان كنسانتره را به صورت حبه شده یا پلت يا به صورت معمولی تأمين نمود. از محاسن خوراک بز سانن و آلپاین به صورت حبه شده ( خوراک پلت ) اين است كه كمتر به قارچ آلوده شده و در سرمای زمستان منجمد نمی شود و در ضمن دام نمی تواند اجزای تشكیل دهنده آن را از يکديگر جدا كرده، مصرف نمايد. البته تهیه یک جیره غذایی مناسب و اقتصادی باید با حساسیت و دقت خاصی انجام شود تا از یک طرف باعث ضرر و زیان دامدار نشود و از طرفی تمام احتیاجات غذایی بزها را تأمین کند. برای تأمین خوراک بز سانن و آلپاین توصیه می شود دامداران محترم با کارشناسان خبره مشورت نمایند.
تغذیه بز خشک سانن و آلپاین
برای بز سانن شيرده نيز مشابه گاو شيری يک دوره خشک به مدت 60 روز مناسب و ايده آل است. در تغذيه بز ماده خشک نياز به دقت و توجه زيادی می باشد. اگر بز ماده لاغر باشد نحوه تغذيه او با بز ماده چاق متفاوت است، چون حدود 70 درصد افزايش وزن و رشد جنين در دو ماه آخر آبستنی می باشد، لذا تغذيه مناسب در اين دوران بسيار اهميت دارد.
در اغلب شرايط تغذيه با علوفه با کیفیت متوسط، همراه با 900 – 450 گرم كنسانتره دارای 16 – 15 درصد پروتئين كه برای مواد مغذی مختلف متعادل شده است برای بز ماده خشک مناسب است. به طوركلی بايد تغذيه بز خشک به خصوص در هوای سرد در حد كافی باشد. تغذيه كافی برای جلوگيری از مسمويت خون در قبل از زايش مهم است. از طرف دیگر تنظيم جيره غذايی و متعادل كردن آن سبب می شود كه از عوارض و مشكلات ناشی از كمبود كلسيم در زمان زايش جلوگيری شود.
خوراک بز سانن و آلپاین. واکسیناسیون بز سانن وآلپاین. در اغلب شرايط تغذيه با علوفه با کیفیت متوسط، همراه با 900 – 450 گرم كنسانتره دارای 16 – 15 درصد پروتئين كه برای مواد مغذی مختلف متعادل شده است برای بز ماده خشک مناسب است.
تغذیه بزغاله سانن و آلپاین
برای حصول بهترين نتيجه، لازم است در فاصله زمانی 30 دقيقه پس از زايش، آغوز در اختيار بزغاله قرار گيرد. آغوز اولين شيری است كه بز ماده پس از زايش توليد می كند و توليد آن تا 48 ساعت ادامه می يابد و به تدريج كیفيت آن تغيير می كند.
غلظت مواد مغذی در آغوز بيشتر از شير معمولی است و ملين نيز می باشد. مهم ترين ويژگی آغوز داشتن مقادير زيادی آنتی بادی است كه سبب ايجاد ايمنی ذاتی شده و حيوان را در مقابل بيماری ها محافظت می نمايد. در مواردی كه آغوز به طور دستی به بزغاله داده می شود بايد به مدت دو روز و روزانه 750 – 500 گرم و در هر روز 4 – 3 نوبت به حيوان خورانيده شود.
در زمانی كه بزغاله با شير تغذيه می شود يك هدف اين است كه افزايش وزن روزانه حيوان حدود 240 گرم باشد. وقتی كه وزن بدن حيوان دو برابر وزن تولد او شود و شروع به مصرف غذا و علوفه نمايد، می توان تغذيه با شير را متوقف كرد.
مقدار و کیفیت آب مصرفی گله بزهای سانن و آلپاین
مصرف آب بز ها قابل توجه است. بر اساس گزارشات علمی مصرف آب بز سانن برای تولید یک لیتر شیر روزانه بین 4 تا 6 لیتر آب می باشد. بنابر این اگر یک بز سانن یا آلپاین در هر روز 3 لیتر شیر بدهد، مصرف آب روزانه آنها بین 12 تا 18 لیتر خواهد بود. علاوه بر تأمین مقدار آب کافی در دامداری باید به کیفیت آب مصرفی نیز توجه نمود. آب مورد استفاده برای بزها باید تمیز، بهداشتی و عاری از ذرات خارجی بوده و دمای آن خیلی سرد یا گرم نباشد. تأمین آب خنک در فصول گرم سال و جلوگیری از یخ زدن آب در فصل زمستان باید در پرورش بز شیری مد نظر قرار بگیرد.
آبشخور بز ها باید مدام نظافت شود و آب کافی در آن موجود باشد. در تأمین آب مورد نیاز دامداری باید به مقدار شوری آب و درصد املاح موجود در آن نیز توجه شود. بزهای شیری به املاح موجود در آب نسبت به بزهای گوشتی حساس ترند، لذا آب خیلی شور برای مصرف بزهای شیری و حتی برای نظافت دستگاه های شیردوشی چندان مناسب نیست.
مبارزه با انگل های خارجی در گله بز های سانن و آلپاین
آلودگی بز به انگل های خارجی و آسیب ها و زیان هایی که از این نظر به دامدار وارد می شود، یکی از مسائل مهمی است که باید به آن توجه ویژه نمود و با استفاده از تجهیزات گوناگون نسبت به مبارزه با این انگل ها اقدام کرد. در شرایط ایران بیشتر انگل های خارجی که در بز ایجاد ناراحتی و آسیب می کنند از انواع کنه ها می باشند. کنه ها چه از راه مکیدن خون و چه از لحاظ انتقال بیماری های پیروپلاسموز و بابزیوز خساراتی را به گله های بز وارد می سازند. باید دانست جرب ها و سایر انگل هایی هم که در زیر پوست مستقر می شوند، مانند انگلهای خارجی موجب ناراحتی بز می گردند و می توان با استفاده از حمام و تجهیزات دیگر اینگونه انگل ها را نیز از بین برد.
الف- حمام: در نوع ساده، حمام بصورت گودالی است که یک طرف آن دارای شیب تند و طرف دیگر دارای شیب ملایم است اصولا ساختمان حمام از سه قسمت گذرگاه یا راهرو، حمام دارو یا حوضچه و استراحتگاه یا محل خشک شدن تشکیل شده است. در نقاطی که امکان پذیر است باید ترتیبی داد که دام پیش از آنکه به حوضچه وارد شود از راهرویی به طول 3 تا 5 متر و به عمق 20 سانتی متر که آن را با آب پر کرده اند عبور کند تا ضمن نظافت پا از آلودگی سریع حمام ممانعت شود.
ب- پخش یا اسپری: ساختمانی مشابه حمام دارد با این تفاوت که به جای حوضچه، محوطه ای را به شکل دایره یا مربع احداث می کنند و به وسیله پمپ های مخصوص محلول های دارویی را از مخزن آن با فشار قابل قبول روی تمام بدن دام پخش می نمایند.
پ- دوش: در این روش محوطه ای احداث شده است که بزها بطور جداگانه وارد آن می شوند و محلول دارویی به وسیله دوش که در سقف محوطه نصب شده روی بدن آن ها پاشیده می شود.
ت- سم کمری (پور آن): این سموم چند سالی است که وارد بازار شده و هیچ گونه مسمومیتی برای دام در بر ندارد. این سم مایع (محلول روغنی) برحسب وزن دام روی کمر بز، از ناحیه پشت شانه به طرف عقب تا انتها کشیده می شود.
نکته: بهتر است واکسنهای آگالاکسی و آنتروتوکسمی را تقریبا 45 روز قبل از زایش به بزهای آبستن تزریق کرد تا سبب امنیت خوبی در بزغاله ها و مادرانشان در مقابل این بیماریها ایجاد کند.
خوراک بز سانن و آلپاین. واکسیناسیون بز سانن وآلپاین. آلودگی بز به انگل های خارجی و آسیب ها و زیان هایی که از این نظر به دامدار وارد می شود، یکی از مسائل مهمی است که باید به آن توجه ویژه نمود و با استفاده از تجهیزات گوناگون نسبت به مبارزه با این انگل ها اقدام کرد.
