سالن شیردوشی گاوداری و بازده آن یکی از مهم ترین فراسنجه های مؤثر در بازده گاوداری ها می باشد. به همین دلیل است که بسیاری از گاوداری ها، مدیر سالن شیردوش استخدام می کنند تا بتوانند تا حد امکان به بهترین عملکرد دست یابند.
سالن شیردوشی گاوداری و بازده آن یکی از مهم ترین فراسنجه های مؤثر در بازده گاوداری ها می باشد. به همین دلیل است که بسیاری از گاوداری ها، مدیر سالن شیردوش استخدام می کنند تا بتوانند تا حد امکان به بهترین عملکرد دست یابند. این افراد با تجربه گروه، مسئولیت تنظیمات دستگاه شیردوش، رفت و آمد گاوها و روند شیردوشی را بر عهده دارند. علیرغم این که تمامی موارد ذکر شده در بالا به خودی خود چالش آور هستند اما مدیریت روند شیردوشی به طور ویژه می تواند مشکل باشد زیرا مستلزم تعامل تنگاتنگ با تکنولوژی، گاو و کارکنان شیردوش می باشد.
سالن شیردوشی گاوداری و سه شاخص کلیدی
در مقاله های قبلی، روش نمره دهی سرپستانک در جهت مشاهده تغییراتی از قبیل رنگ و ورم به طور خلاصه بیان شده است. اینها فقط برخی از شاخص ها هستند که در طی بررسی گاوداری ها در جهت نظارت بر تنظیمات دستگاه شیردوش و مدیریت روند شیردوشی به طور روزانه مورد استفاده است. همچنین سه شاخص جریان شیر را که برای ارزیابی عملکرد شیردوشی به کار می رود به صورت فهرست وار ذکر گردیدند:
- میزان تولید شیر در دو دقیقه اول: میزان تولید شیر جمع آوری شده در 2 دقیقه اول شیردوشی
- شیردوشی به موقع: زمان آغاز تا انتهای شیردوشی
- مدت زمان سرعت پائین شیر: مدت زمانی که میزان جریان شیر گاو کمتر از یک لیتر در دقیقه می باشد.
آماده سازی پستان قبل از شیردوشی بر تغییرات کوتاه مدت سرپستانک و شاخص های جریان شیر اثر می گذارد. هدف نهایی آماده سازی پستان قبل از شیردوشی، برداشت شیر با کیفیت بالا تا حد امکان با ملایمت، کامل و سریع می باشد. علاوه بر آن، نظارت بر سلامت پستان گاو و در نتیجه سلامت گاو نیز مهم می باشد.
انجمن ملی ورم پستان در رابطه با بهداشت سرپستانک که جزء مراحل آماده سازی قبل از شیردوشی می باشد، توصیه هایی ارائه داد که شامل ضدعفونی سرپستانک قبل از شیردوشی و تمیز کردن و خشک کردن سرپستانک و تحریک آن قبل از شیردوشی می باشد. تحریک پیش از شیردوشی یک نوع تحریک لمسی است و زمان اتصال خرچنگی در واقع همان فاصله مورد نیاز بین تحریک و دوشیدن می باشد.
تحریک لمسی برای خروج شیر ضروری است و امکان جمع آوری شیر آلوئول را فراهم می سازد. آلوئول ها تقریباً شامل 80 درصد شیر پستان می باشند. رگ زنی آرام و مالیدن سرپستانک، هر دو روش های مناسبی برای تحریک پستان می باشند که باعث ارسال پیام عصبی به مغز و آزاد سازی اکسی توسین از غده هیپوفیز می شوند، 10 تا 12 ثانیه تحریک پستان برای شروع خروج شیر کافی می باشد.
زمان آماده سازی پستان، فاصله زمانی بین اولین تحریک لمسی تا زمان وصل کردن خرچنگی می باشد. این مدت زمان لازم است تا اجازه دهد اکسی توسین از جریان خون عبور کند و به پستان برسد که باعث انقباض سلول های ماهیچه ای اطراف سلول های آلوئول تولید کننده شیر می شود. انقباض ماهیجه، شیر را با فشار خارج می کند و امکان جمع آوری آن را با دستگاه شیردوش فراهم می کند. هدف ما برای گله ای که سه بار در روز دوشیده می شود این است که مدت زمان آماده سازی پستان زیر 90 ثانیه باشد.
تحریک پستان گاو قبل از دوشش اهمیت دارد
در تحقیقات اخیر نشان دادیم که مدت زمان تحریک پستان پیش از شیردوشی با میزان شیر تولیدی در 2 دقیقه اول ارتباط مثبت دارد. به عبارت دیگر، با صرف مدت زمان 10 ثانیه در تحریک پستان می توانیم به هدف تولید 6.8 کیلوگرم شیر در دو دقیقه اول برسیم در حالی که صرف مدت زمان 5 ثانیه در تحریک پستان به برداشت 5.8 کیلوگرم شیر در دو دقیقه اول منجر می شود.
ما در تحقیقات بعدی اثر مدت زمان آماده سازی پستان در تغییرات کوتاه مدت و وضعیت بافت سرپستانک بعد از جدا کردن دستگاه شیردوش را بررسی کردیم. مشاهدات نشان دادند که مدت زمان آماده سازی بیشتر، به تغییرات کوتاه مدت کمتر مانند تغییر رنگ و گرفتگی منجر می شود. هنگامی که مدت زمان آماده سازی به 90 ثانیه برسد، احتمال بروز تغییرات کوتاه مدت در یک یا چند سرپستانک بعد از جدا کردن خرچنگی 40 درصد بود و در حالی که اگر مدت زمان آماده سازی 60 ثانیه طول بکشد این احتمال ممکن است به 60 درصد برسد.
آماده سازی پستان قبل از شیردوشی، نیمی از روند کار برای رسیدن به هدف است. در تحقیق دیگری نشان داده شد که مدت زمانی که سرعت جریان شیر پائین است تحت تأثیر موارد دیگری مانند استفاده از شیردوش دستی باعث می شود که مدت زمانی که سرعت جریان شیردوشی پائین است دو برابر شود یعنی از 15 ثانیه به بیش از 30 ثانیه برسد. در گله هایی که 3 بار در روز دوشیده می شوند این به این معنی است که مدت زمانی که سرعت جریان شیر گاو پائین است، بیش از 90 ثانیه می باشد و این زمانی است که فشار خلاء در سرپستانک افزایش می یابد و در نتیجه به تغییرات کوتاه مدت نامساعد در بافت سرپستانک منجر می شود.
هدف ما این است که مدت زمانی که سرعت جریان شیر پائین است، به 60 ثانیه به ازای هر گاو برسد.
سالن های شیردوشی متفاوت
سامانه های شیردوشی متفاوت مشکلات گوناگونی ایجاد می کنند. به طور مثال در سالن های شیردوشی روتاری، ثبات و یکنواختی، کمتر می تواند مشکل ساز باشد ولی مدت زمان مورد نیاز برای تحریک پستان ممکن است در اثر سرعت چرخش دستگاه شیردوش دچار مشکل شود. ولی در سالن شیردوشی پارالل یکنواختی در آماده سازی سرپستانک می تواند چالش زا باشد و این مسئله می تواند هم در روش شیردوشی ترتیبی (که در آن یک کارگر شیردوش یک یا چند وظیفه از روند شیردوشی تمامی گاوها را به عهده دارد) و هم روش شیردوشی منطقه ای (یک کارگر تمامی وظایف شیردوشی مجموعه ای از گاوها را به عهده دارد) مشکل آفرین باشد.
نصب زمان سنج های ثابت در سالن شیردوشی می تواند به بهبود یکنواختی در مدت زمان آماده سازی سرپستانک کمک کند. برای بهبود روند شیردوشی که به نفع شما و گاو می باشد با مدیر شیردوش، دامپزشک گله، متخصص تغذیه و فروشنده دستگاه شیردوش همکاری نزدیک داشته باشید.
