مدیریت زخم سم و تشخیص فحلی
نرخ تشخیص فحلی در گاوداری شما چگونه است؟ میزان شیوع لنگش در گاوداری شما چقدر است؟ می دانیم که این دو نرخ ارتباط نزدیکی با هم دارند. گاو لنگ مدت زمان بیشتری را برای دراز کشیدن صرف می کند و زمان فعالیت آن کمتر است. این مسئله باعث می شود که تشخیص فحلی کمی سخت شود. اگر لنگش باعث این تفاوت های رفتاری می شود، در نتیجه انتظار داریم که زخم سم نیز چنین تأثیری داشته باشد.
گاوها زمانی علائم درد کشیدن خود را بروز می دهند که شدت آن زیاد شود. تشخیص گاوهای با لنگش زیاد نسبت به گاوهای با لنگش کم راحت تر است. به این معنی که زخم سم ناشی از درماتیت انگشتی ممکن است قابل تشخیص نباشد مگر این که گاوها علائمی از لنگش را از خود بروز دهند. آیا زخم سم تشخیص داده نشده را می توان دلیل اصلی فحلی های تشخیص داده نشده دانست؟
شیوه هایی که برای تشخیص فحلی گاو در مزارع پرورش گاو شیری سرتاسر آمریکا به کار برده می شود متفاوت است، اما برخی از معمول ترین شیوه ها مشاهده بصری و استفاده از گچ یا رنگ دم است. تکنولوژی های پیشرفته از قبیل گام سنج و سامانه های تشخیص فحلی نیز رایج هستند. یکی از این تکنولوژی ها سیستم Cow Manager می باشد. در این سیستم برچسب گوش برای انتقال داده ها از هر گاو به روتر استفاده می شود. سپس نتیجه این داده ها را در کامپیوتر یا گوشی موبایل می توان مشاهده کرد. اکثر سیستم ها الگوهای رفتاری هر گاو را ثبت می کنند و در صورت بروز الگوهای غیرطبیعی به گاودار هشدار داده می شود. تقریباً دو سال پیش، گروهی از گاودارها از من خواستند به دو سئوال پاسخ دهم:
- آیا زخم سم بر فعالیت گاو و رفتار نشخوار اثر می گذارد؟
- آیا زخم سم بر تشخیص فحلی گاو اثر می گذارد؟
من و گروه تحقیقاتی ام به منظور پاسخ دادن به این سئوال ها مطالعه ای انجام دادیم. گاوداری که مورد تحقیق قرار گرفت دارای 170 رأس گاو هلشتاین بود. گاوها 2 بار در روز دوشیده می شدند. به منظور تشخیص فحلی گاو ها و نظارت بر سلامت دام ها از سیستمCow Manager استفاده می شد. امیدوارم که مدیریت زخم سم و تشخیص فحلی با نتایجی که به اشتراک گذاشته ایم آسان تر شود.
جدول (1) اندازه زخم سم گاوها
ارزیابی سلامت سم گاو
اکثر زخم های درماتیت انگشتی در پاهای عقبی دام ایجاد می شود. در طی این دو سال تحقیق، پاهای عقبی تمامی گاوهای دوشا را یک بار در ماه در سالن شیردوشی بررسی می کردیم.
پاهای عقبی هر گاو را هنگام وارد شدن به سالن شیردوشی اسپری می کردیم. وجود زخم، اندازه و وضعیت بهبود زخم سم گاو ها را ثبت می کردیم. علاوه بر آن، التهابات پاها را نیز ثبت می کردیم. وضعیت زخم ها را در دو گروه فعال و بهبود یافته ثبت می کردیم. اندازه زخم ها به 3 دسته کوچک، متوسط یا بزرگ تقسیم و ثبت می شد (در جدول مشاهده می کنید).
فعالیت گاوها 24 ساعت قبل از تخمک گذاری افزایش می یابد. سیستم های تشخیص فحلی این تفاوت ها را در فعالیت گاو تشخیص می دهند و به گاودار اعلام می کنند. سیستمCow Man
ager، به طور ویژه، فعالیت بالای گاو را نظارت می کند. شکل (1) نمونه ای است که داده های جمع آوری شده مربوط به فعالیت بالای گاو در گله را نشان می دهد. فعالیت گاو در 26 جولای شروع کرد به افزایش یافتن و در 27 جولای به حداکثر رسید و در همان روز تلقیح شد.
اندازه زخم بر فعالیت بالای دام اثر نمی گذارد ولی همانطور که در نمودار مشاهده می کنید، مدت زمان بالا بودن فعالیت گاوهای مبتلا به زخم های فعال نسبت به گاوهایی که زخم آنها بهبود یافته است، 42 دقیقه در روز کمتر است.
با بررسی تک تک گاوها متوجه شدیم که میزان فعالیت بالای دام های مبتلا به زخم سم فعال نسبت
به گاوهایی که زخم آنها بهبود یافته، 2 تا 8 درصد کمتر است. قابل توجه است که زخم های سم بر رفتار دراز کشیدن گاوها اثر نمی گذارند.
نشخوار در گاوها
در اغلب موارد، نشخوار در گاوهای لنگ کاهش می یابد، در نتیجه انتظار داریم گاوهایی با زخم های سم فعال، نشخوار کمتری داشته باشند. البته اینگونه نبود، اندازه زخم یا وضعیت بهبود بر رفتار نشخوار گاو تأثیرگذار نبود. با این وجود، رفتار نشخوار گاوها با پاهای متورم، بسته به دمای گوش، کاهش یافته بود.
همانطور که در جدول (3) مشاهده می کنید، گاوهایی که پاهای متورم و دمای گوش پائین تری داشتند زمان بیشتری را برای نشخوار سپری می کردند، اما هنگامی که دمای گوش گاوهایی که پاهای آنها متورم است افزایش یابد، نشخوار کاهش می یابد. هنگامی که دمای گوش افزایش یابد، دمای بدن کاهش می یابد. در نشخوار گاو هایی که زخم سم دارند و گاوهایی که زخم سم ندارند هیچ تفاوتی مشاهده نشد.
ارزیابی سلامت سم
آموختیم که سیستم های تشخیص فحلی، داده های مفیدی در رابطه با الگوهای رفتاری گاوها در اختیار ما قرار می دهند به طوری که با استفاده از این داده ها می توانیم موارد نگران کننده در رابطه با سلامت دام ها، مانند زخم های سم، را تشخیص دهیم. همچنین گروه تحقیقاتی ما متوجه شد که مدت زمان بالا بودن فعالیت گاوهای مبتلا به زخم فعال، نسبت به گاوهایی که زخم آنها بهبود یافته، 42 دقیقه در روز کمتر است. یعنی این که تشخیص فحلی در گاوهای مبتلا به زخم فعال، از طریق مشاهدات عینی یا از طریق سیستم های تشخیص فحلی مشکل تر می باشد.
زمان نشخوار در گاوهایی که پای آنها متورم است ممکن است به مدت 2 ساعت در روز کمتر باشد. رابطه بین نشخوار و دمای گوش را در آینده با نگاهی دقیق تر بررسی می کنیم.
آموختیم که اندازه زخم بر فعالیت و رفتار نشخوار دام تأثیرگذار نبود. توصیه می کنیم که زمان صرف کنید و پاهای عقبی گاوها را در سالن شیردوش اسپری کنید، این آسان ترین روش برای ارزیابی سلامت سم بر اساس یک روند مداوم می باشد.
