[rt_quote]
آب مصرفی گاوداری از نظر کیفیت و مواد مغذی موجود در آن باید تحت کنترل و پایش دائمی باشد تا آن اندازه که هنگام تنظیم جیره، کیفیت و کمیت آب نیز در نظر گرفته شده باشد.
[/rt_quote]
حتما شما از اثرات نوشیدن آب بر سلامت و عملکرد گاو و گله آگاه هستید ولی اگر همه آنها را به گاوداران بگوئید باز هم عده ای از گاوداران حاضر به گوش دادن به این توصیه ها در مورد اهمیت آب مصرفی گاوداری نیستند.
یک محقق و استاد دنشگاه ایالت میشیگان در آمریکا ذکر کرد که در آمریکا هیچ کس اطلاعات زیادی در مورد تأثیر کمیت و کیفیت آب روی گاوها ندارد. این موضوع مورد تحقیق او بوده و چهل و پنج سال است که نتایج بررسی های خود در باره آب مصرفی گاوداری ها را در اختیار گاودارها قرار داده است ولی فقط تعدادی از آنها به آن توجه کرده اند.
این محقق در یک سخنرانی با موضوع «کیفیت و مواد مغذی در آب آشامیدنی گاوداری ها» گفت: آب موضوعی پیچیده است که تأثیرات عمیقی دارد و می توان کل روز در باره آن صحبت کرد.
میانگین مصرف روزانه هر گاو با توجه به نژاد، آب و هوا، گاوداری و کیفت آن می تواند بسیار متفاوت باشد. مقدار آن بر اساس یک حساب تخمینی، روزانه بین 151 تا 189 لیتر برای هر گاو شیری می باشد. مصرف کم آب می تواند مصرف خوراک دام و تولید شیر را محدود کند و بر سلامتی، تولیدمثل و دستگاه ایمنی گاو تأثیر منفی بگذارد.
پیام های مهم در ارتباط با آب مصرفی گاوداری
او سه پیام مهم و کلیدی را با گاوداران به اشتراک گذاشت:
- نوشیدن آب فراوان و با کیفیت از مهمترین نیازهای غذایی گاو می باشد.
- گاوها به ازای هر کیلوگرم وزن نسبت به دیگر حیوانات به آب بیشتری نیاز دارند.
- آب می تواند فراوان و ارزان باشد.
- آب با کیفیت و کمیت پایین می تواند بر سلامتی و تولید گاوها تأثیر زیادی داشته باشد.
- معمولا هنگام تنظیم جیره، کیفیت و کمیت آب نادیده گرفته می شود.
- سولفات، کلر، آهن، منگنز و نیترات از پنج عنصر مهم محلول در آب هستند که باید مورد توجه باشند.
- راه های مؤثر دیگری هم برای تأمین این عناصر وجود دارد اما می توانند بسیار گران باشند.
این محقق در سخنان خود سه سؤال مطرح کرد: آب چیست؟ آیا گاوها آب کافی دریافت می کنند؟ اگر کیفیت آب بد باشد باید چه کرد؟
عوامل بسیاری می توانند به مصرف کم آب منجر شوند که عبارتند از: کوچک بودن آبشخور، کافی نبودن آب، تمیز نبودن آب یا پر نکردن سریع آبشخور. اما اغلب بدمزه بودن هم باعث کاهش مصرف آب است.
اندازه گیری آب مصرفی گاوداری از نظر کیفیت، بدون داشتن ابزار اندازه گیری در هر گروه و پیگیری دقیق هر گاو مشکل می باشد، اما این سنجش برای تصمیمات مدیریتی آگاهانه دارای اهمیت هستند.
میانگین مصرف آب روزانه هر گاو با توجه به نژاد، آب و هوا، گاوداری و کیفت آن می تواند بسیار متفاوت باشد. مقدار آن بر اساس یک حساب تخمینی، روزانه بین 151 تا 189 لیتر برای هر گاو شیری می باشد. مصرف کم آب می تواند مصرف خوراک دام و تولید شیر را محدود کند و بر سلامتی، تولیدمثل و دستگاه ایمنی گاو تأثیر منفی بگذارد.
عوامل بسیاری می توانند به مصرف کم آب منجر شوند که عبارتند از: کوچک بودن آبشخور، کافی نبودن آب، تمیز نبودن آب یا پر نکردن سریع آبشخور. اما اغلب بدمزه بودن هم باعث کاهش مصرف آب در گاوداری است.
اولین سؤالی که همیشه در درجه اول از گاودارها باید پرسید این است که آیا شما از آبشخور آب می نوشید؟ اگر نه، انتظار نداشته باشید گاوها هم بنوشند. کاهش ناگهانی کیفیت آب گاوداری به کاهش 30 درصدی مصرف آن در هفته و کاهش مصرف خوراک دام و تولید شیر، بین 20 تا 30 درصد منجر می شود.
معمولاً لازم است که برای تشخیص علت کاهش مصرف آب، آزمایش کم هزینه ای روی آب انجام شود. توصیه می شود این آزمایش هر 3 تا 4 ماه یکبار توصیه می شود. از میان تمامی مواد ارگانیک، سولفات، کلر، آهن، منگنز و نیترات، پنج جامد عمده قابل حل (TDS) در آب را تشکیل می دهند.
معمولا TDS پائین (مقدارتوصیه شده 500 قسمت در هر میلیون) زیاد باعث تعجب نمی شود. یکی از این جامدات که استثناء می باشد آهن است، (ppm0.3 یا کمتر، طبق توصیه) زیرا ماده ای است که مقدار آن کم است و می تواند برای دام مشکلاتی را ایجاد کند، اما TDS را زیاد افزایش نمی دهد.
این محقق متوجه شد که میزان نیترات نسبتا بالا است (طبق توصیه او ppm10 یا کمتر) به خصوص در مناطقی که کود شیمیایی استفاده می شود. او عنوان کرد که: نیترات بدون شک بر عملکرد تولید مثلی برخی از گله ها اثرگذار است.
اولین سؤالی که همیشه در درجه اول از گاودارها باید پرسید این است که آیا شما از آبشخور آب می نوشید؟ اگر نه، انتظار نداشته باشید گاوها هم بنوشند. کاهش ناگهانی کیفیت آب گاوداری به کاهش 30 درصدی مصرف آن در هفته و کاهش مصرف خوراک دام و تولید شیر، بین 20 تا 30 درصد منجر می شود.
مراقب مقدار سولفات موجود در آب مصرفی گاوداری باشید
مقدار سولفات و کلر (طبق توصیه ppm250 یا کمتر برای هر یک) مورد ارزیابی قرارگرفت. سولفات بیشترین عنصر محلول در آب را تشکیل می دهد. هر مقدار بالاتر از ppm250 می باشد باعث نگران می شود زیرا می تواند بر گاوها اثرگذار باشد. سولفات بین ppm250 تا ppm500 می تواند به اسهال و از دست دادن آب بدن به ویژه در گوساله ها و گاوهای زنده زا منجر شود.
جمع مقدار سولفات و کلر موجود در آب مصرفی گاوداری اگر بیش از ppm1000 در گاوهای دوشا باشد باعث افزایش اسهال، جفت ماندگی و جابجایی شیردان می شود و همچنین مصرف آب، ماده خشک و تولید شیر را کاهش می دهد. او هشدار داد در صورتی که مقدار سولفات به بیش از ppm500 برسد، باید به طور جدی به درمان پرداخت. اولین راه حل، یافتن منبع آب با مقدار سولفات کمتر است. اسمز معکوس بسیار گران قیمت است اما در پاک کردن 95 درصد آلودگی ها مؤثر است. این روش در برخی گاوداری های بزرگ که با مشکل رو به رو هستند کاربرد دارد.
این محقق ذکر کرد در رابطه با سولفات بالا در آب مصرفی گاوداری در صورتی که نتوانید منبع آب تمیزی پیدا کنید، تنها روش اقتصادی و معقول همین است.
تنظیم آهن، هم می تواند نسبتا ارزان و راحت باشد. پروکسید هیدروژن روش منتخب است و مزیت آن این است که می توان با دو ماده طبیعی به مشکل خاتمه داد: آب و اکسیژن. در این روش جلبک و لجن از بین می روند. نیمه عمر پراکسید اکسیژن تقریبا 2 ساعت است. پراکسید هیدروژن بر خلاف کلر میکروب های شکمبه را از بین نمی برد.
جمع مقدار سولفات و کلر موجود در آب مصرفی گاوداری اگر بیش از ppm1000 در گاوهای دوشا باشد باعث افزایش اسهال، جفت ماندگی و جابجایی شیردان می شود و همچنین مصرف آب، ماده خشک و تولید شیر را کاهش می دهد. در رابطه با سولفات بالا در آب مصرفی گاوداری در صورتی که نتوانید منبع آب تمیزی پیدا کنید، تنها روش اقتصادی و معقول استفاده از روش اسمز معکوس است.
خوراک دام سنگین: انواع کنسانتره گاو شیری ، کنسانتره گاو انتظار زایش (گاو آبستن) ، کنسانتره تلیسه (گاو غیرشیری) ، کنسانتره گاو خشک ، کنسانتره گوساله پرواری ، کنسانتره استارتر گوساله
خوراک دام سبک: کنسانتره گوسفند پرواری ، کنسانتره عمومی گوسفند ، کنسانتره میش شیرده ، کنسانتره میش آبستن سنگین ، کنسانتره فلاشینگ گوسفند ، کنسانتره استارتر بره و بزغاله
برای مشاهده قیمت خوراک دام و خرید خوراک دام از کارخانه تولید خوراک دام (اینجا کلیک کنید)
منبع: نشریه صنعت گاو شیری ، هوردز دیری من (شرکت تعاونی وحدت)
