قیمت بالاتر خوراک منجر به قیمت بالاتر شیر می شود
افزایش قیمت ذرت (منبع انرژی و نشاسته) و کنجاله سویا (منبع پروتئین) در جیره دام و طیور، قیمت سایر اقلام غذایی شامل محصولات فرعی را نیز بالاتر می برد و قیمت بالاتر خوراک منجر به قیمت بالاتر شیر می شود. همواره سئوالاتی مرتبط با موضوعات قیمت غلات و کنجاله ها در آینده، علوفه ای که می تواند جایگزین آنها شود و اتخاذ راهکارهای مناسب در دامداری ها مطرح هستند. ولی یک مورد عوض نشده است و آن اینکه گاوها همچنان به اسیدهای آمینه، گلوکز و اسیدهای چرب برای تولید شیر و ترکیبات آن نیاز دارند. آنها احتیاجات غذایی خود را با بالا رفتن قیمت اقلام تغییر نمی دهند.
راهکارهایی برای جایگزین دانه ذرت به عنوان منبع تأمین انرژی
دانه ذرت منبع اصلی انرژی در جیره است. اگر در مناطقی جو و گندم به صرفه باشد می توان آنها را جایگزین دانه ذرت کرد. اخیراً دانه سورگوم (ذرت خوشه ای یا به اصطلاح ایرانی جاروی رشتی) دوباره مورد توجه قرار گرفته است زیرا این محصول به آب کمتری نیاز دارد و در برابر خشکی مقاوم است. همه نشاسته ها یکسان نیستند. دانه ذرت (بسته به نوع فرآوری و اندازه ذرات) سرعت تخمیر آهسته تری در شکمبه دارد (شکل 1). میزان انرژی ذرت بر اساس فرآوری آن تغییر می کند (شکل 2). نشاسته باید به طور فیزیکی در دسترس باشد تا تخمیر شود و یا در روده کوچک هضم شود. اگر هدف را بر این قرار بدهیم که 65 درصد تا 70 درصد نشاسته جیره بتواند توسط میکروب های شکمبه تخمیر شود، سطح بالایی از اسیدهای چرب فرار (VFA) ایجاد می شود که 80 درصد از انرژی مورد نیاز و 65 درصد از اسیدهای آمینه با کیفیت بالا را تأمین می کند. نشاسته بعد از تخمیر بیشتر به اسید پروپیونیک و سپس توسط کبد به گلوکز خون تبدیل می شود. اسید پروپیونیک، بالاترین بازده انرژی را در مقایسه با سایر اسیدهای چرب شکمبه دارد (بدون اتلاف متان). خبر بد این است که مصرف نشاسته بیش از حد، منجر به اسیدوز شکمبه و مشکلات گوارشی می شود.
4 گزینه بالقوه برای جایگزین دانه ذرت در تأمین انرژی جیره:
گزینه 1. کیفیت و نوع علوفه می تواند راه حل باشد.
اگر کیفیت علوفه از لحاظ “الیاف نامحلول در شوینده خنثی” (NDF) علوفه بالا می باشد، می تواند تا حدی جایگزین دانه ذرت شود. علوفه ذرت سیلو شده در بین علف ها می تواند یک انتخاب عالی باشد و بیش از 45 درصد نیاز نشاسته ای جیره را تأمین نماید (با مصرف بیش از 9 کیلوگرم بر حسب ماده خشک در روز). لگوم، گراس و علوفه غلات دانه ریز می توانند بیش از 50 تا 60 درصد NDFD داشته باشند و منبعی از پروتئین (نیتروژن) قابل تجزیه در شکمبه باشند که اگر متوازن با کربوهیدرات های تخمیرپذیر در شبکه تأمین گردند، توسط میکروب های شکمبه مورد مصرف قرار می گیرند.
گزینه 2. جایگزین کردن دانه ذرت با محصولات جانبی
جایگزین کردن دانه ذرت با محصولات جانبی، هزینه های جیره را پایین تر می آورد. یک مقایسه هزینه ای با استفاده از نرم افزارهای جیره نویسی انجام دهید. استفاده از خوراک گلوتن ذرت، خرده گندم، پوسته سویا و تفاله چغندرقند می توانند مقرون به صرف باشند. سطح کل دیواره سلولی (NDF) در جیره را بررسی نمایید تا تأثیر آن روی تخمیر شکمبه ای، مصرف ماده خشک و سرعت عبور خوراک در دستگاه گوارش برآورد شود.
گزینه 3. تغییر سطح کربوهیدرات تخمیرپذیر در شکمبه (RFC) را به عنوان منبع انرژی میکروبی، ارزیابی کنید
RFC شامل نشاسته (با سرعت تخمیر متغیر)، قند (سرعت تخمیر بالا) و الیاف محلول (با سرعت تخمیر آهسته تر که اسید پروپیونیک کمتری تولید می کند) است. برای گاوهای با تولید بالا، هدف در کل جیره، باید 38 تا 40 درصد (بر اساس 100 درصد ماده خشک) باشد. استفاده از RFC به شما اجازه می دهد اقلام غذایی مختلف را بر اساس قیمت و سطح جیره، ضمن حفظ عملکرد، مخلوط و متوازن نمایید.
گزینه 4. اطمینان یابید از نشاسته موجود در جیره فعلی، استفاده کامل را می برید
وجود دانه ذرت در مدفوع، نشان دهنده نشاسته از دست رفته است. نشاسته ذرت بعد از 3 تا 4 ماه ذخیره سازی تخمیرپذیرتر می شود و نشاسته بیشتری در شکمبه فراهم می کند. با افزودن آب، رطوبت ذرت خشک را به 35 تا 40 درصد برسانید. در NRC 2001، نیاز به نشاسته تعریف نشده است ولی نشاسته به عنوان منبع گلوکز (یا حاصل از اسید پروپیونیک تولید شده در شکمبه و یا هضم در روده کوچک)، مورد نیاز است و برای ساخت لاکتوز شیر (کنترل کننده حجم شیر)، به عنوان منبع انرژی برای سیستم ایمنی و عملکرد تخمدان ها مورد نیاز است. گاوها به یک سطح حداقل نشاسته نیاز دارند. پیشنهاد برای این حداقل، 21 تا 23 درصد از ماده خشک جیره، نشاسته و با RFC 40 درصد است.
راهکارهایی برای جایگزین کنجاله سویا به عنوان منبع تأمین پروتئین
گاوهای شیری به اسیدهای آمینه نیاز دارند. گاوها می توانند 65 درصد یا بیشتر از نیاز خود به اسیدهای آمینه را از ساخت میکروبی در شکمبه و 35 درصد را از پروتئین عبوری (RUP) و اسیدهای آمینه محافظت شده در شکمبه به دست آورند. با استفاده از برنامه مدل سازی شکمبه ای، کیلوگرم پروتئین قابل متابولیسم (MP) را می توان بر اساس موارد زیر محاسبه نمود:
- مصرف ماده خشک
- اقلام غذایی انتخاب شده
- سرعت عبور خوراک
- سطح RDP و RUP
- توازن کربوهیدرات ها
این برنامه ها می توانند گرم اسیدآمینه تأمین شده توسط پروتئین قابل متابولیسم جیره را نیز محاسبه نمایند.
4 گزینه برای کنجاله سویا در تأمین پروتئین جیره:
گزینه 1. تعیین کنید آیا جیره شما، نیاز به پروتئین قابل متابولیسم را برآورده می کند یا خیر.
تعیین کنید آیا جیره شما، نیاز به پروتئین قابل متابولیسم را برآورده می کند یا خیر. آیا RDP یا RUP بیش از حدی در جیره وجود دارد؟ مقدار اضافه از هر منبعی را حذف کنید.
گزینه 2. اگر سطح RUP پایین است، اوره خام یا اوره آهسته رهش در شکمبه را می توان اضافه کرد
سطح معمولی اوره افزوده شده 45 تا 110 گرم به ازای هر رأس در روز است. باکتری های شکمبه باید این منبع نیتروژنی را به شکل اسیدهای آمینه جذب کنند. آمونیاک زیاد در شکمبه از طریق دیواره شکمبه جذب می شود و به نیتروژن اوره ای خون (BUN) تبدیل می شود. مدلسازی شکمبه، سطح مطلوب افزودن اوره را تعیین می کند که همان پروتئین قابل متابولیسم مورد نیاز است.
گزینه 3. اگر پروتئین قابل متابولیسم پایین است و RDP در سطح بهینه است
گر پروتئین قابل متابولیسم پایین است و RDP در سطح بهینه است. افزودن خوراکی که منبع RUP را تأمین کند توصیه می شود. منبع را بر اساس ترکیب RUP اسیدآمینه ای خوراک انتخاب نمایید. برای مثال، کنجاله سویای فرآوری شده با حرارت و پودر خون، لیزین و ذرت تقطیر شده و کنجاله گلوتن ذرت، متیونین را تأمین می نمایند. سایر گزینه های جایگزین را بر اساس برنامه های نرم افزاری که قیمت سر به سر را بر اساس محصولات منطقه شما محاسبه می کند، بررسی نمایید. کنجاله کانولا، کنجاله پنبه دانه، دانه تقطیری ذرت و کنجاله آفتابگردان می توانند گزینه های بعدی اقتصادی باشند.
گزینه 4. اسیدهای آمینه محافظت شده در شکمبه می توانند برای جبران کمبود متیونین و لیزین مؤثر باشند
هرچند مصرف این محصولات هزینه بردار است ولی اگر به طور مدبرانه انتخاب شده باشند، پاسخ های تولید شیر و ترکیبات آن، استفاده از آنها را اقتصادی می کند.
ابزارهای داخل گاوداری که باید لحاظ شوند
بازده خوراک
بازده خوراک نسبت کیلوگرم تولید شیر تصحیح شده بر اساس چربی را بر ماده خشک مصرف شده به طور واقعی، اندازه گیری می کند. بازده استاندارد به این صورت است که بایستی 1.5 تا 1.65 کیلوگرم شیر با 3.5 درصد چربی، به ازای هر کیلوگرم ماده خشک مصرفی تولید شود.
نیتروژن اوره ای شیر (MUN)
نیتروژن اوره ای شیر (MUN) می تواند ارتباط کل، سطح RDP و توازن کربوهیدرات ها در شکمبه را ارزیابی نماید. سطح بهینه MUN از 8 تا 12 میلیگرم در دسی لیتر، می تواند باعث صرفه جویی در هزینه های نیتروژن و بهبود شرایط محیط زیست شود.
نمره فرآوری دانه
نمره فرآوری دانه که توسط آزمایشگاه های تجاری ارائه می شود، نشان می دهد که آیا دانه ذرت را به اندازه کافی خرد کرده اید تا نشاسته مورد استفاده قرار گیرد یا خیر. نمره مطلوب فرآوری دانه، بیش از 70 درصد است. وقتی به طور صحیح فرآوری می شود، دانه کامل ذرت نباید مشاهده شود. این نمره، برای علوفه ذرت سیلویی برداشت شده با ماده خشک بیش از 33 درصد، مناسب است.
علوفه ذرت سیلو شده را وقتی برداشت کنید که
علوفه ذرت سیلو شده را وقتی برداشت کنید که گیاه ذرت، به بلوغ مطلوب نزدیک شده باشد. راهنمایی که وجود دارد این است که به ازای هر یک درصد افزایش در ماده خشک، انتظار یک درصد افزایش در نشاسته علوفه ذرت سیلو شده را داشته باشید. برای مثال علوفه ذرت سیلو شده با 30 درصد ماده خشک، می تواند شامل 30 درصد نشاسته باشد، در حالی که ذرت با 36 درصد ماده خشک، دارای 36 درصد نشاسته خواهد بود. باید ماده خشک مطلوب مورد نیاز برای تخمیر و فشرده شدن را هنگام محاسبه تولید نشاسته مورد نیاز در هر هکتار، در نظر بگیرید.
یک آنالیز نشاسته مدفوع انجام دهید
یک آنالیز نشاسته مدفوع انجام دهید تا مشخص شود آیا گاوها در سطح مطلوب نشاسته را از جیره غذایی خود برداشت می کنند یا خیر. سطح نشاسته مدفوع باید زیر 4 درصد باشد. اگر این مقدار در دامداری شما بالاتر است، تولید شیر را از دست می دهید یا لازم است ذرت گران قیمت تر برای جبران نشاسته از دست رفته، مورد تغذیه قرار دهید.
آزمایش سرعت تجزیه نشاسته هفت ساعته
آزمایش سرعت تجزیه نشاسته هفت ساعته که توسط آزمایشگاه های تجاری ارائه می شود را روی علوفه سیلو شده و ذرت با رطوبت بالا انجام دهید تا مقدار نشاسته در شکمبه را متوازن سازید. مقادیر بالا، منجر به اسیدوز تحت بالینی (SARA) می شوند و مقادیر پایین، سرعت رشد میکروبی در شکمبه را پایین می آورد.
