تعریف التهاب
بعد از تزریق واکسن، آیا احساس تب آلودگی یا خستگی را تجربه کرده اید؟ آیا مچ پایتان رگ به رگ شده و تورم را تجربه کرده اید یا حتی وقتی به آن دست می زدید دمای بالایی داشته است؟ اگر این تجربه ها را داشته اید، اول از همه می دانید که چگونه التهاب می تواند به طور اساسی عملکرد بدن شما را تغییر دهد. این شرایط، لذت بخش نیست و تعجب آور نیست که واژه التهاب در ذهن افراد بار منفی دارد. با این حال، التهاب روندی است که به بدن شما کمک می کند چالش را پشت سر بگذارد و تا حد امکان در اسرع وقت به شرایط طبیعی برگردد. در مورد واکسن، التهاب کمک می کند مکانیسم های ایجاد دفاع در برابر عامل بیماری زایی که ممکن است دوباره در تماس با آن قرار بگیرید، آغاز شوند. در مورد مچ پای پیچ خورده، التهاب بخشی از پاسخ است که کمک می کند سلول های آسیب دیده، حذف شوند، بلوک های سازنده برای تغییر بافت را تحویل می دهد و رشد سلول های جدید را تحریک می کند.
گاو شیری هم متفاوت نیست، بدن گاو از التهاب برای کمک به مبارزه با عفونت ها و بهبود جراحت استفاده می کند. در حقیقت، شواهد فزاینده ای وجود دارند که التهاب برای رشد و نمو بافت (شامل رشد پستان طی آبستنی)، حیاتی است. بنابراین، التهاب باید یک جزء طبیعی از منظر بیولوژیک دام در نظر گرفته شود و تنها در صورتی که از کنترل خارج شود یا شدید باشد، مشکل زا خواهد بود.
التهاب قبل و بعد از زایش گاو شیری
با آغاز فرایند زایش، گاوهای دوره انتقال تحت تأثیر روندهای شدیدی قرار می گیرند که کمک می کنند یک واکنش التهابی به راه بیفتد. اکنون ما می دانیم که التهاب در سرویکس و رحم برای روند زایش طبیعی، ضروری است و کمک می کند بافت های پیوندی شل شود تا مجرای زایمان باز شود و انقباضات رحم را به دنبال داشته باشد که باعث خروج گوساله و جفت می شود. در ادامه، ضربه فیزیکی زایش، یک پاسخ التهابی را آغاز می کند تا به بهبود و ساخت مجدد بافت کمک کند. همچنین عوامل بیماری زایی که به رحم آسیب پذیر حمله می کنند را پاکسازی می کند. در نهایت، در عفونت های رایج در گاوهای تازه زا مانند ورم پستان و متریت، التهاب می تواند روند بهبودی را سرعت بخشد.
التهاب به بهبود حال گاو پس از زایمان کمک می کند ولی اگر التهاب طی چند روز برطرف نشود، خطر کاهش تولید و مشکلات سلامتی وجود خواهد داشت. التهاب پایدار یا کنترل نشده به چند علت مشکل زا است. می تواند اشتها را از بین ببرد، باعث آسیب به بافت های مجاور شود و به طور مستقیم تولید شیر را کاهش دهد. متأسفانه، سرکوب این روند التهابی می تواند گاهی نتیجه معکوسی به دنبال داشته باشد. برای مثال، محققان در کانادا دریافتند که داروی ضد التهاب غیراستروئیدی ( NSAID) ((بانامین)) قبل از زایش، میزان مرده زایی در گاوداری را افزایش می دهد و حتی اگر کمی بعد از زایش درمان را ادامه می دادند، خطر جفت ماندگی را افزایش داده و تولید شیر را کاهش می داد. برخی داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی با التهابی که برای روند زایمان ضروری است، تداخل دارند، با این حال، برخی داروها به نظر می رسد چنین تداخلی نداشته باشند.
درمان التهاب با داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAID)
علیرغم این مطلب هشدار دهنده، درمان با داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAID) که بعد از خروج جفت آغاز می شود، پاسخ های مثبت بیشتری نشان داده است. آزمایشی در ایالت کانزاس آمریکا نشان داد گاوهای چند شکم زایش که یکی از دو داروی ضد التهاب غیراستروئیدی را در 12 تا 36 ساعت بعد از زایش دریافت کردند، تقریباً 725 لیتر شیر بیشتری طی دوره در مقایسه با گاوهای شاهد تولید کردند.
در یک دامداری در ایالت کلرادو آمریکا، به کار بردن آسپیرین بعد از زایش، تولید شیر را تا 1.8 لیتر در روز (4.5 لیتر در روز اگر گاوها دچار سخت زایی بودند)، افزایش داد. شمار سلول های بدنی (SCC) را تا 33 درصد و روزهای باز را تا 23 روز کاهش داد. مطالعه مشابهی در ایالت پنسیلوانیا، افزایش 1.6 لیتری در روز در تولید شیر گاوهای چند شکم مکمل شده با آسپیرین همراه با شواهد کاهش شیوع متریت را نشان داد. در حال حاضر، به نظر می رسد به کار بردن داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی شامل آسپیرین، سالیسیلات سدیم یا ملوکسیکام طی 24 ساعت بعد از زایش می تواند تأثیر مثبت بر تولید شیر در گاوهای چند شکم زایش داشته باشد. داده ها در مورد بهبود سلامتی، شفافیت کمتری دارد و تحقیقات بیشتری برای پاسخ به سئوالات باقیمانده باید انجام شود. به علاوه، همه مطالعات پاسخ های تولید شیر را نشان نداده اند و تحقیقات ادامه دارد تا بررسی شود آیا تفاوت ها در التهاب بعد از زایش میان گله ها می تواند اختلاف در اثرات تیمار NSAID را توجیه کند.
اضافه کردن امگا3 به آخور
باید خاطرنشان کرد که هیچ داروی ضد التهاب غیراستروئیدی، تأیید سازمان غذا و دارو برای مبارزه با التهاب مرتبط با زایش را ندارد و اگر می خواهید این راهکارها را در دامداری خود امتحان کنید، ضروری است که با دامپزشک دامداری، مشورت نمایید. با این حال، مداخلات تغذیه ای وجود دارد که می تواند فواید ضد التهابی داشته باشد. پلی فنول ها ترکیبات گیاهی هستند که غالباً ویژگی های ضد التهابی دارند. اخیراً گزارش گردید که عصاره گیاه قاشقک (از تیره نعناعیان)، دارای مقادیر زیاد پلی فنول ها، تولید شیر را تا 1400 لیتر طی یک دوره شیردهی وقتی گاوها در 60 روز اول شیردهی این مکمل را دریافت کردند، افزایش داد. همچنین کاهش در شمار سلول های بدنی و شیوع ورم پستان، در نتیجه این مکمل سازی مشاهده گردید.
هزاران ترکیب پلی فنولیک وجود دارد که برخی از آنها اثرات مثبت مشابهی روی سلامت و تولید گاوهای شیری داشته اند. با این حال، ترکیبات زیادی هستند که تأیید نشده اند. بنابراین منطقی است که قبل از سرمایه گذاری روی چنین افزودنی هایی، سئوالات زیادی در مورد شواهد اثرات آنها بپرسید. منابع چربی امگا3 نیز می توانند فواید ضدالتهابی داشته باشند و مطالعات زیادی، اثرات مثبت برای گاوهای شیری دوره انتقال را نشان می دهد. در مطالعه ای اخیراً، محققان در فلسطین اشغالی، به 516 رأس گاو، جیره شاهد یا جیره ای با مکمل دانه کتان اکسترود شده (منبع امگا3) در کل دوره انتقال تغذیه کردند. محققان یک کاهش 20 درصدی در شمار سلول های بدنی (SCC) و کاهش در تلفات با مکمل سازی دان کتان مشاهده کردند. این مکمل، نمره بدنی (BCS) بعد از زایش را نیز افزایش و باروری را بهبود داد. یک ایراد مکمل سازی با امگا3، کاهش 11 درصدی در تولید چربی شیر بود.
مکمل های جلبک، منبع دیگر امگا3 نیز بهبود در باروری گاوهای شیری را نشان داده است. در یک مطالعه که در سال 2017 منتشر شد، 739 رأس گاو در یک دامداری در ایالت کالیفرنیا در آمریکا به گروه شاهد و گروه های مکمل شده با جلبک تقسیم شدند. جلبک غنی از امگا3، نرخ گیرایی را از 31 درصد به 42 درصد افزایش و روزهای باز را تا 22 روز کاهش داد. تولید شیر تا 900 گرم در روز بهبود یافت، هرچند تولید چربی باز هم کمی کاهش یافت (40 گرم در روز). لازم به ذکر است که این مکمل ها، میزان امگا3 در شیر را تا حدی افزایش دادند که برای سلامتی مصرف کنندگان مفید است.
در دهه گذشته، درک ما از مداخلات در گاوهای دوره انتقال برای بهبود سلامتی، تولید و باروری تکامل یافته است. کنترل التهاب از طریق به کار بردن داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی در افزایش تولید شیر موفقیت آمیز بوده است ولی موانع قانونی در مسیر توسعه استفاده از این راهکارها وجود دارد. خوشبختانه، ما گزینه های تغذیه ای با نتایج امیدوار کننده در مطالعات کنترل شده داریم. ترکیبات پلی فنولیک و مکمل های امگا3 اثرات مثبتی نه تنها روی تولید شیر بلکه بر روی سلامتی و باروری داشته است. اگر نگران هستید که دوره انتقال، باعث افت عملکرد و سلامتی گاوهای شما می شود، بررسی مکمل های غذایی به عنوان یک راهکار تغذیه ای برای تحت نظر قرار دادن التهاب بعد از زایش بدون اختلال در نقش های ضروری آن، با ارزش خواهد بود. با داشتن گاوهای سالم، پرتولید و بارور در بهاربند، شاید در نهایت شانس اینکه به مچ پای خود استراحت بدهید را خواهید داشت.
