بسیاری از تلیسه ها هنگام رقابت با گاوهای مسن تر برای بروز پتانسیل ژنتیکی خود می جنگند و این داستان جدیدی نیست. مدتهاست که می دانیم تلیسه های شکم اول در جایگاههای ترکیبی همراه با گاوهای بالغ نسبت به زمانی که در بهاربند مخصوص تلیسه ها قرار می گیرند کمتر خوراک می خورند، زمان استراحت کمتری دارند و شیر کمتری نیز تولید می کنند.

بسیاری از رفتارهای طبیعی گاوهای بالغ و تلیسه های شکم اول متفاوت است. هنگام خوراک خوری، تلیسه ها حجم کمتری از خوراک برداشت می کنند، آهسته تر می خورند و زمان بیشتری را صرف مصرف خوراک می کنند. آنها به نوعی نسبت به گاوهای مسن مغلوب هستند و به راحتی از سر آخور، استال و آبشخور کنار می روند. متاسفانه، مغلوبیت تلیسه ها در دامداری ها به راحتی نادیده گرفته می شود زیرا هیچ نظارتی بر مقایسه رفتار تلیسه ها و گاوهای مسن در جایگاهها نمی شود.

انتظار می رود که 10 درصد تولید شیر کاهش یابد

طبق گفته های یک تحقیق عالی، هنگامی که دو گروه را در یک جایگاه قرار می دهیم زمان مصرف خوراک و ماده خشک مصرفی حدود 10 درصد، زمان استراحت بیشتر از 20 درصد و تولید شیر نزدیک به 10 درصد کاهش می یابد. اخیرا محققین اروپایی متوجه شده اند که تولید شیر تلیسه هایی که یک ماه بعد از زایمان بطور جداگانه در جایگاه نگهداری تلیسه قرار گرفتند به میزان 229.7 کیلوگرم در طی یک دوره شیردهی 305 روزه افزایش یافت و میزان شیوع بیماری کتوز در آنها کمتر بود.

در تحقیق دیگری، محققین اسپانیایی متوجه شده اند که تلیسه های شکم اولی که با گاوهای مسن تر در یک جایگاه قرار دارند در اولین ماه شیردهی وزن بیشتری از دست می دهند و به طور موثر 10 تا 15 درصد شیر کمتری تولید می کنند و درصد چربی شیر، زمان آشامیدن و نشخوار تلیسه هایی که مجبورند با گاوهای مسن تر رقابت کنند کمتر است. نتیجه تحقیقات این است که تلیسه های شکم اول، چنانچه مجبور باشند با گاوهای مسن تر رقابت کنند، حدود 10 درصد شیر خور را از دست می دهند.

تراکم زیاد، اثرات منفی را تشدید می کند

چنانچه تراکم گاوها در بهاربند زیاد شود چه اتفاقی می افتد؟ طبق تحقیقاتی که انجام شده، پیش بینی می شود که شرایط بدتر شود. در جایگاههای ترکیبی، ماده خشک مصرفی گاوهای مسن تا زمانی که فضای آخور به 40 سانتیمتر نرسد کاهش نمی یابد اما ماده خشک مصرفی در تلیسه های شکم اول به محض اینکه فضای آخور برای هر گاو به 60 سانتیمتر برسد کاهش می یابد زیرا آنها به فضای محدود بسیار حساس هستند.

افزایش نسبت دامها نسبت به گردن گیرها از 100 به 113 درصد در جایگاههای ترکیبی باعث می شود که تفاوت تولید شیر بین گاوهای بالغ و تلیسه های شکم اول از 2.72 به 3.65 کیلوگرم برای هر گاو برسد. در صورت افزایش تراکم دام به 131 درصد، تفاوت تولید شیر بین تلیسه های شکم اول و گاوهای مسن تر به 9.53 کیلوگرم به ازای هر گاو رسید. این اطلاعات مشخص می کند که افزایش تراکم دام در جایگاههای ترکیبی، تلیسه ها را وادار به رقابت شدیدتر نمی کند.

نشخوار گاو ممکن است به خطر بیافتد

چه توصیفی برای کاهش مصرف خوراک تلیسه های شکم اول و تولید شیر در آنها وجود دارد؟ تحقیق اخیری که انجام شده مشخص می کند که در رابطه با رفتار تلیسه، به ویژه نشخوار، چه اتفاقی صورت می گیرد!

دانشجویان رشته مدیریت گاوداری در تحقیق خود ارزیابی کردند وقتی تلیسه های شکم اول با گاوهای مسن تر در یک گروه قرار می گیرند چه تاثیری بر انتخاب استال، زمان استراحت و نشخوار دارد. نتایج این تحقیق بسیار اهمیت دارد و باید مورد مطالعه و ارزیابی قرار گیرد.

دانشجویان جایگاه گاوها را تحت نظر قرار دادند (70درصد گاوهای بالغ و 30 درصد تلیسه های شکم اول) و ترجیح استفاده از استال را یاداشت کردند و استال هایی را گاوهای بالغ بیشتر ترجیح می دادند را مشخص نمودند. وقتی که همه استال های بهاربند قابل دسترسی بود (تعداد دامها و استال ها برابر بود) ارزیابی استال ها نشان داد که نسبت استفاده از استال ها در گاوها و تلیسه ها 70 به 30 بود.

اما هنگامی که ترجیح استفاده از استال را به جای 100 درصد استال ها، فقط در 5 درصد استال های بهتر ارزیابی کردیم مشخص شد که این رقم در تلیسه های شکم اول از 30 درصد به فقط 5 درصد کاهش یافت. علاوه بر آن، دراز کشیدن، به عنوان بخشی از زمان اشغال استال، برای استال هایی که توسط دام بیشتر ترجیح داده می شدند یا رقابت بیشتری بر سر آنها بود به 5 درصد کاهش یافت.

تحقیقات قبلی دانشجویان نشان داده است که نشخوار تلیسه های شکم اول هنگامی که در استال مورد علاقه گاوهای مسن دراز می کشند تا 40 درصد کاهش می یابد. به علاوه مشاهدات مزرعه ای نشان داد که نشخوار تلیسه های شکم اول هنگامی که از جایگاه ترکیبی به جایگاه مخصوص خود منتقل می شوند و با گاوهای مسن تر رقابت ندارند به میزان یک ساعت افزایش می یابد.

تلیسه ها را از دردسر رقابت رها سازید

تمامی این اطلاعات جدید نشان داد که اجبار تلیسه های شکم اول به رقابت با گاوهای بالغ منجر به بخطر افتادن عملکرد نشخوار در آنها می شود و توانایی آنها در پیدا کردن استال برای استراحت بدون ترس را مختل می کند. البته در جایگاههای بسیار بزرگ رفتار دامها می تواند متفاوت باشد ولی در جایگاههایی که گاوها می توانند همدیگر را تشخیص دهند، ترکیب تلیسه و گاو در یک جایگاه باعث کاهش تولید شیر و سوددهی می شود. بنابراین بهترین توصیه نگهداری جداگانه گاوها و تلیسه ها از یکدیگر و یا عدم ازدحام بیش از اندازه در جایگاههای ترکیبی می باشد.

منبع: نشریه صنعت گاو شیری ، هوردز دیری من (شرکت تعاونی وحدت)